Yellowstone ဥယျာဉ်နဲ့​​ Morning Glory ​​ေရပူစမ်း​​

အ​​ေမရိကန်နိုင်ငံ Wyomong က Yellowstone အမျိုး​​သား​​ဥယျာဉ်ဟာ ဧက​​ေပါင်း​​ ၂၂,၁၉,၇၈၉ကျယ်ဝန်း​​ြပီး​​  ၁၈၇၂ခု မတ်လ ၁ရက်​​ေန့​​မှာ စတင်တည်​​ေထာင်ခဲ့​​တာြဖစ်ြပီး​​ ကမ္ဘာ​​ေပါ်နဲ့​​ အ​​ေမရိကန်နိုင်ငံမှာ ပထမဦး​​ဆံုး​​ အမျိုး​​သား​​ဥယျာဉ်လည်း​​ ြဖစ်ပါတယ်။ ဥယျာဉ်ထဲမှာ သဘာဝသား​​ရိုင်း​​ တိရိစ္ဆာန်​​ေတွ၊​ အမျိုး​​မျိုး​​​ေသာ ​​ေရပူစမ်း​​​ေတွ၊​ လှပစိမ်း​​စို​​ေနတဲ့​​ သစ်​​ေတာ​​ေတွ၊​ ကျယ်ဝန်း​​နက်ရှိုင်း​​တဲ့​​ ​​ေရကန်ြကီး​​​ေတွ၊​ ​​ေတာင်ကုန်း​​​ေတွ ​​ေချာက်နက်ြကီး​​​ေတွ တည်ရှိပါတယ်။ ရှား​​ပါး​​သတ္တဝါများ​​ြဖစ်တဲ့​​ အ​​ေမွှး​​ရှည်နွား​​ရိုင်း​​၊​ ဦး​​ချိုရှည် သမင်မျိုး​​ြကီး​​၊​ မွဲြပာ​​ေရာင် ရှား​​ပါး​​ဝက်ဝံတို့​​ရဲ့​​ ​​ေပျာ်ပါး​​ကျက်စား​​ရာ ​​ေဒသလည်း​​ ြဖစ်ပါတယ်။  လွန်ခဲ့​​တဲ့​​ နှစ်​​ေပါင်း​​ တစ်​​ေသာင်း​​​ေကျာ်ခန့်​​က ​​ေဒသခံ အ​​ေမရိကန်မျိုး​​နွယ်တို့​​ဟာ ၎င်း​​​ေဒသမှာ ​​ေနထိုင်ကျက်စား​​ခဲ့​​ြကတဲ့​​ အ​​ေထာက်အထား​​များ​​ကို ​​ေတွ့​​ရှိခဲ့​​ရပါတယ်။

ကမ္ဘာ​​ေပါ်မှာရှိတဲ့​​ ​​ေြမ​​ေအာက်စမ်း​​​ေရပူများ​​ရဲ့​​ တစ်ဝက်​​ေလာက်ဟာ ဒီအမျိုး​​သား​​ ဥယျာဉ်တွင်း​​မှာ တည်ရှိ​​ေနတယ်လို့​​ သိရပါတယ်။ ​​ေြမ​​ေအာက်​​ေရပူ ၁ဝဝဝဝ ​​ေကျာ်ခန့်​​ရှိြပီး​​ ​​ေရပူစမ်း​​​ေပါင်း​​ ၃ဝဝ​​ေကျာ်ခန့်​​ ရှိ​​ေနခဲ့​​ပါတယ်။ အချို့​​​ေရပူစမ်း​​များ​​ဟာ ​​ေြမြပင်အထက် ​​ေပ ၃ဝဝ​​ေကျာ် ၄ဝဝခန့်​​အထိ ပန်း​​ထွက်​​ေနြကပါတယ်။ ဥယျာဉ်တွင်း​​မှာ ​​ေရတံခွန်​​ေပါင်း​​  ၂၉ဝခန့်​​ရှိ​​ေနြပီး​​ အနိမ့်​​ဆံုး​​မှာ ၅​​ေပခန့်​​ ြမင့်​​မား​​ြပီး​​ Yellowstone ြမစ်ရဲ့​​ အြမင့်​​ဆံုး​​ြဖစ်တဲ့​​ Lower Fall မှာ ​​ေပ ၃ဝဂခန့်​​ ြမင့်​​မား​​ပါတယ်။ ဥယျာဉ်တွင်း​​မှာ ကျယ်​​ေြပာလှြပီး​​ သာယာလှပတဲ့​​  ြပာလဲ့​​လွင်လွင် Yellowstone ​​ေရကန်ဟာလည်း​​ ထင်ရှား​​​ေကျာ်ြကား​​တဲ့​​ အလှအပ တစ်ခုြဖစ်ပါတယ်။ ၁၉၅၉ခုနှစ်မှာ လှုပ်ခတ်ခဲ့​​တဲ့​​ Yellowstone ငလျှင်​​ေြကာင့်​​ ၎င်း​​​ေဒသရှိ အ​​ေဆာက်အဦး​​များ​​ လမ်း​​များ​​ ပျက်စီး​​ခဲ့​​ရ​​ေပမဲ့​​ ​​ေြမ​​ေအာက်က​​ေန ​​ေရပူစမ်း​​အသစ်များ​​ အများ​​အြပား​​ ထွက်​​ေပါ်လာခဲ့​​ပါတယ်။ ဥယျာဉ်တွင်း​​မှာလည်း​​ မီး​​​ေတာင် ​​ေပါက်ကွဲမှု​​ေြကာင့်​​ ြဖစ်​​ေပါ်လာရတဲ့​​ ​​ေကျာက်​​ေဆာင်များ​​၊​ ​​ေရပူစမ်း​​များ​​၊​ ​​ေြမ​​ေနရာ အ​​ေနအထား​​များ​​ များ​​စွာရှိပါတယ်။

  

​​ေြမြပင်​​ေပါ်သို့​​ ပန်း​​ထွက်​​ေန​​ေသာ​​ေရပူများ​​

လူအများ​​ ဝိုင်း​​ြကည့်​​​ေန​​ေသာ Old Faintful အမည်ရ ​​ေရပူစမ်း​​

 

Hammoth ​​ေရပူစမ်း​​

Upper Terrace ​​ေရပူစမ်း​​


ဥယျာဉ်တွင်း​​မှသစ်သား​​ ​​ေလျှာက်လမ်း​​များ​​

 

Lower Fall

Yellowstone Lake

ဥယျာဉ်တွင်း​​မှ ရှား​​ပါး​​သတ္တဝါများ​​

 Yellowstone ဥယျာဉ်် ​​ေြမာက်ဘက်​​ေပါက်အဝင်ဝ

ပံုမှာ ြမင်​​ေတွ့​​ရတဲ့​​ ​​ေရပူစမ်း​​ဟာ Morning Glory လို့​​အမည်ရတဲ့​​ ​​ေရပူစမ်း​​ြဖစ်ပါတယ်။ Yellow Stone အမျိုး​​သား​​ဥယျာဉ်တွင်း​​မှာ ထင်ရှား​​ထူး​​ြခား​​တဲ့​​ ​​ေရပူစမ်း​​တစ်ခု ြဖစ်တာ​​ေြကာင့်​​ ဥယျာဉ်တွင်း​​ သွား​​​ေရာက် လည်ပတ်ြကသူတိုင်း​​ ဒီ​​ေနရာကို မသွား​​မြဖစ် သွား​​ြကတယ်လို့​​ ဆိုပါတယ်။ Morning Glory ​​ေရပူစမ်း​​ရယ်လို့​​ နာမည်​​ေပး​​ခဲ့​​သူက​​ေတာ့​​ Mrs E.N.Mcgowan ြဖစ်ြပီး​​ သူမဟာ ၎င်း​ အမျိုး​​သား​​ဥယျာဉ်ကို တာဝန်ကျတဲ့​​ တာဝန်ခံတစ်ဦး​​ရဲ့​​ ဇနီး​​ြဖစ်ပါတယ်။ သူမက ဒီ​​ေရပူစမ်း​​ကို ၁၈၈၃ခုနှစ်မှာ Concolutus လို့​​ လက်တင်ဘာသာနဲ့​​ အမည်​​ေပး​​ခဲ့​​တာြဖစ်ြပီး​​ 
အဂင်္လိပ်လို​​ေတာ့​​ Morning Glory လို့​​ အမည်ရပါတယ်။ တကယ်လဲ ​​ေရပူစမ်း​​ဟာ အဝကျယ်ကျယ် ြပန့်​​ကား​​​ေနြပီး​​ အတွင်း​​ဘက်မှာ ကျဉ်း​​​ေြမာင်း​​သွား​​ပံုက Morning Glory ပန်း​​တစ်ပွင့်​​နဲ့​​ ဆင်တူတာ​​ေြကာင့်​​ ဒီနာမည်ကို ​​ေပး​​ခဲ့​​ြခင်း​​ြဖစ်ပါတယ်။

Morning Glory ပန်း​​

Morning Glory ​​ေရပူစမ်း​​

Morning Glory ပန်း​​နဲ့​​ တူမတူ ဆိုတာကို​​ေတာ့​​ ပံုကိုြကည့်​​ြပီး​​ နှိုင်း​​ယှဉ်ြကည့်​​နိုင်ပါတယ်။

​​ေရပူစမ်း​​ရဲ့​​ အ​​ေပါ်မျက်နှာြပင်​​ေပါ်မှာ​​ေတာ့​​ အပူ​​ေငွ့​​များ​​ ြဖာထွက်​​ေနတာကို ​​ေတွ့​​ြမင်နိုင်ပါတယ်။ အချို့​​​ေနရာ​​ေတွမှာ​​ေတာ့​​ ​​ေရကန်ရဲ့​​ အပူချိန်ဟာ ​​ေရဆူမှတ်ထိ​​ေအာင် ရှိ​​ေနတတ်ပါတယ်။ သို့​​​ေသာ်လည်း​​ ပူလွန်း​​တဲ့​​ ​​ေြမ​​ေအာက်​​ေရထဲမှာ​​ေတာ့​​ ​​ေဘး​​ပတ်ဝန်း​​ကျင် ​​ေကျာက်​​ေဆာင်များ​​ဆီက သတ္တုမျိုး​​စံုတို့​​ဟာ ​​ေပျာ်ဝင်​​ေနခဲ့​​ပါတယ်။ ထူး​​ထူး​​ဆန်း​​ဆန်း​​ စိမ်း​​ြပာ​​ေရာင် ​​ေရညှိ​​ေတွ ဘက်တီး​​ရီး​​ယား​​​ေတွနဲ့​​ ​​ေရထဲမှာပါဝင်တဲ့​​ သတ္တုဓာတ်​​ေတွက ​​ေရပူစမ်း​​ရဲ့​​ ​​ေအာက်​​ေြခအ​​ေရာင်ကို  ကတ္တီပါ စိမ်း​​ြပာ​​ေရာင်အြဖစ် ြမင်​​ေတွ့​​ရမှာြဖစ်ပါတယ်။ အချို့​​​ေသာ အယ်လ်​​ေဂျး​​​ေတွဟာ အလွန်ြမင့်​​မား​​​ေသာ အပူချိန်အတွင်း​​မှာ​​ေတာင် အသက်ရှင်သန် ​​ေနထိုင်နိုင်ြကပါတယ်။ စိမ်း​​ြပာ​​ေရာင်ရှိတဲ့​​ ​​ေရညှိတစ်မျိုး​​ဟာဆိုရင် ၁၆၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် အပူချိန်ထိ ခံနိုင်ရည်ရှိပါတယ်။

 

ထူး​​ထူး​​ဆန်း​​ဆန်း​​ အဝါ​​ေရာင်၊​ အညို​​ေရာင်၊​ လိ​​ေမ္မာ်​​ေရာင်ရှိတဲ့​​ ​​ေရညှိ​​ေတွနဲ့​​ ​​ေရထဲမှာပါဝင်တဲ့​​ သတ္တုဓာတ်​​ေတွက ​​ေရကန်ရဲ့​​ ​​ေအာက်​​ေြခအ​​ေရာင်ကို  စိမ်း​​ြပာ​​ေရာင်ကတ္တီပါ အြဖစ် ြမင်​​ေတွ့​​ရမှာြဖစ်ပါတယ်။ အချို့​​​ေသာ အယ်လ်​​ေဂျး​​​ေတွဟာ အလွန်ြမင့်​​မား​​​ေသာ အပူချိန်အတွင်း​​မှာ​​ေတာင် အသက်ရှင်သန် ​​ေနထိုင်နိုင်ြကပါတယ်။ စိမ်း​​ြပာ​​ေရာင်ရှိတဲ့​​ ​​ေရညှိတစ်မျိုး​​ဟာဆိုရင် ၁၆၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် အပူချိန်ထိ ခံနိုင်ရည်ရှိပါတယ်။

Morning Glory ​​ေရပူစမ်း​​ဟာ အချို့​​​ေနရာ​​ေတွမှာ ​​ေရဆူမှတ်ထိ​​ေအာင် ပူြပင်း​​​ေသာ်ြပီး​​ အလွန်လှပတဲ့​​ စိမ်း​​ြပာ​​ေရာင်ရှိခဲ့​​​ေသာ်လည်း​​ ဥယျာဉ်တွင်း​​ အလည်လာ​​ေရာက်ြကတဲ့​​ ဧည့်​​သည်များ​​က ​​ေရပူကန်အတွင်း​​သို့​​ အမှိုက်သရိုက်များ​​၊​ အ​​ေြကွ​​ေစ့​​များ​​၊​ တုတ်​​ေချာင်း​​များ​​၊​ ​​ေကျာက်ခဲများ​​ ပစ်ချတဲ့​​အတွက် ​​ေြမြပင်​​ေအာက်မှ အ​​ေပါ်သို့​​ စီး​​ထွက်လာ​​ေသာ ​​ေရပူမှာလည်း​​ နည်း​​ပါး​​သွား​​ခဲ့​​ြပီး​​ ​​ေရရဲ့​​အပူချိန်မှာ ​​ေလျာ့​​ကျခဲ့​​ရသလို၊​ ​​ေရပူစမ်း​​ရဲ့​​အ​​ေရာင်မှာလည်း​​ ​​ေရွှဝါ​​ေရာင်သို့​​ ​​ေြပာင်း​​လဲသွား​​တယ်လို့​​ ဆိုပါတယ်။ ဒါ​​ေြကာင့်​​လည်း​​ ​​ေရပူစမ်း​​အနီး​​ကို သွား​​တဲ့​​ လမ်း​​​ေပါင်း​​များ​​စွာကို ပိတ်ပစ်လိုက်ြပီး​​ သတ်မှတ်​​ေနရာက​​ေနသာ သွား​​နိုင်​​ေအာင် ဥယျာဉ်ရဲ့​​ တာဝန်ရှိသူများ​​က ​​ေဆာင်ရွက်ထား​​ြကပါတယ်။

ယခင်ကလည်း​​ Yellowstone ဥယျာဉ်ြကီး​​အတွင်း​​က သစ်​​ေတာြကီး​​ဟာ သံုး​​ပံုတစ်ပံုခန့်​​ မီး​​​ေလာင်ကျွမ်း​​သွား​​ခဲ့​​ရပါတယ်။ အဲဒီလို ​​ေလာင်ကျွမ်း​​တဲ့​​မီး​​ဟာလည်း​​ ဥယျာဉ်တွင်း​​ လာ​​ေရာက် လည်ပတ်သူများ​​ရဲ့​​ ​​ေပါ့​​ဆမှု​​ေြကာင့်​​ ​​ေလာင်ကျွမ်း​​ရြခင်း​​ြဖစ်ပါတယ်။ ဥယျာဉ်ြကီး​​အတွင်း​​မှာ ​​ေတာင်တက်ြခင်း​​၊​ စခန်း​​ချြခင်း​​၊​ ငါး​​မျှား​​ြခင်း​​၊​ ​​ေလှစီး​​ြခင်း​​ ၊​ ရှုခင်း​​များ​​ လှည့်​​လည်ြကည့်​​ရှုြခင်း​​တို့​​ ြပုလုပ်နိုင်ြပီး​​ တစ်နှစ်နှစ်ကို လာ​​ေရာက်လည်ပတ်သူ​​ေပါင်း​​ များ​​စွာ ရှိပါတယ်။

ထူး​​ထူး​​ြခား​​ြခား​​မဟုတ်​​ေပမဲ့​​ သဘာဝအတိုင်း​​ လှပ​​ေနတဲ့​​ Morning Glory ​​ေရပူစမ်း​​ကို သ​​ေဘာကျတာ​​ေြကာင့်​​ ြပန်လည်​​ေဝမျှြခင်း​​ ြဖစ်ပါတယ်ရှင်..

http://en.wikipedia.org/wiki/Yellowstone_National_Park

 http://www.google.com/search

http://americatravel.info/top-tourist-attractions/yellowstone-national-park