စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ် မျက်နှာဖံုး​​စွပ်အက

ကျွန်မတို့​​ ြမန်မာြပည်ထဲမှာလည်း​​ တိုင်း​​ရင်း​​သား​​လူမျိုး​​​ေပါင်း​​စံုရဲ့​​ ကိုယ်ပိုင် ရိုး​​ရာ အစဉ်အလာ၊​ ကိုး​​ကွယ်ယံုြကည်မှုနဲ့​​၊​ ကနည်း​​ကဟန်တို့​​ကို ကိုယ်စီရှိြကပါတယ်။ တိုင်း​​ရင်း​​သား​​တို့​​ရဲ့​​ ရိုး​​ရာ ဂီတများ​​နဲ့​​ တွဲဖက်ြပီး​​ ကခုန်ြကရတဲ့​​ ကချင်လူမျိုး​​တို့​​ရဲ့​​ မ​​ေနာအက၊​ ရှမ်း​​လူမျိုး​​တို့​​ရဲ့​​ ရှမ်း​​အိုး​​စည်အက၊​ ချင်း​​လူမျိုး​​တို့​​ရဲ့​​ ဝါး​​ညှပ်အက၊​ ကရင်တို့​​ရဲ့​​ ဒံုး​​ယိမ်း​​အက စသြဖင့်​​ စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ်​​ေကာင်း​​တဲ့​​ ရိုး​​ရာဂီတနဲ့​​ အကများ​​ကို ပိုင်ဆိုင်ြကသလို ကမ္ဘာ​​ေပါ်ကအြခား​​​ေသာ လူမျိုး​​​ေတွ တိုင်း​​မှာလည်း​​ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်​​ေကျး​​မှု၊​ ကိုး​​ကွယ်ယံုြကည်မှု၊​ ​​ေတး​​ဂီတတို့​​ ကိုယ်စီရှိြကပါတယ်။ အဲဒီထဲကမှ အာဖရိကနိုင်ငံမှာရှိတဲ့​​ လူမျိုး​​နွယ်စုတစ်ခုရဲ့​​ စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ် အကတစ်မျိုး​​အ​​ေြကာင်း​​ အနည်း​​ငယ် ​​ေရး​​သား​​ချင်ပါတယ်။
 
အာဖရိကနိုင်ငံမှာ ​​ေတး​​ဂီတဟာ အလွန်အ​​ေရး​​ြကီး​​တဲ့​​ အခန်း​​ကဏ္ဍက​​ေန ပါဝင်ပါတယ်။ အာဖရိက ​​ေဒသခံ 

တိုင်း​​ရင်း​​သား​​​ေတွရဲ့​​ဘဝမှာ တစ်ဦး​​နဲ့​​တစ်ဦး​​ ဆက်သွယ်ြကရာမှာ၊​ အခန်း​​အနား​​၊​ ထူး​​ထူး​​ြခား​​ြခား​​ အချိန်အခါ​​ေတွမှာ၊​ ရိုး​​ရာပွဲလမ်း​​​ေတွမှာ ဂီတဟာ မပါမြဖစ် အ​​ေရး​​ပါလှပါတယ်. မဂင်္လာ​​ေဆာင်တဲ့​​အချိန်၊​ က​​ေလး​​​ေမွး​​ဖွား​​တဲ့​​အချိန်၊​ အမဲလိုက်ချိန်၊​ အဆံုး​​စွန် ​​ေသဆံုး​​ချိန်တို့​​မှာပါ ဂီတနဲ့​​ ဆက်စပ်​​ေနခဲ့​​ ပါတယ်။။ ​​ေတး​​ဂီတဟာ အာဖရိက တိုင်း​​ရင်း​​သား​​​ေတွရဲ့​​ အစိတ်အပိုင်း​​ လို့​​ ​​ေြပာရ ​​ေလာက်​​ေအာင် ​​ေနရာ တကာမှာ ​​ေတး​​ဂီတရဲ့​​ အခန်း​​ကဏ္ဍက ပါဝင်​​ေနပါတယ်.. ​​ေတး​​ဂီတဟာ မ​​ေကာင်း​​ဆိုး​​ဝါး​​​ေတွကို ဖယ်ရှား​​နိုင်စွမ်း​​ရှိတယ်လို့​​ အာဖရိကတိုင်း​​ရင်း​​သား​​​ေတွက ယံုြကည်ြကြပီး​​ နတ်ဘုရား​​​ေတွ၊​ မရဏမင်း​​နဲ့​​ ဘိုး​​​ေဘး​​တို့​​ရဲ့​​ ဝိဉာဉ်တို့​​ကို ဂီတြဖင့်​​ ပူ​​ေဇာ် ပသ​​ေလ့​​ရှိပါတယ်။

အာဖရိက ​​ေဒသမှာ တစ်​​ေနရာနဲ့​​တစ်​​ေနရာ မတူညီတဲ့​​ ကနည်း​​ကဟန်နဲ့​​ တူရိယာတို့​​ကို ပိုင်ဆိုင်ထား​​ ြကပါတယ်.. အာဖရိကရဲ့​​ အဓိက ထင်ရှား​​တဲ့​​ တူရိယာတစ်ခုက​​ေတာ့​​ ဗံုြဖစ်ပါတယ်.. အာဖရိက ဗံုသံဟာ လူ​​ေတွရဲ့​​ စိတ်နှလံုး​​ကို ညို့​​ယူဆွဲ​​ေဆာင်နိုင်စွမ်း​​ရှိြပီး​​ စိတ်လှုပ်ရှား​​မှုကို ြဖစ်​​ေပါ်​​ေစနိုင်ပါတယ်။ ဒါ​​ေြကာင့်​​ အာဖရိက ဗံုသံဟာ အာဖရိကလူမျိုး​​​ေတွရဲ့​​ နှလံုး​​ခုန်သံနဲ့​​ တင်စား​​ြကပါတယ်. ဗံုသံရဲ့​​စည်း​​ချက်နဲ့​​ လိုက်ြပီး​​ ကရတဲ့​​ အကဟာလည်း​​ အာဖရိက ယဉ်​​ေကျး​​မှုမှာ အာဖရိကသား​​​ေတွနဲ့​​ တစ်သား​​တည်း​​ကျတဲ့​​ အစိတ်အပိုင်း​​ြဖစ်ပါတယ်.. အကကတဲ့​​သူ​​ေတွဟာ ထူး​​ြခား​​တဲ့​​ ​​ေြခဟန်လက်ဟန်၊​ မျက်နှာဖံုး​​၊​ အ​​ေရာင်စံု လှတဲ့​​ ဝတ်စံုများ​​၊​ ​​ေဆး​​ြခယ်ထား​​တဲ့​​ ကိုယ်ခန္ဓာ တို့​​ြဖင့်​​ ဆက်သွယ်​​ေရး​​ ဘာသာ​​ေဗဒ အမူ အရာတို့​​နဲ့​​ ​​ေပါင်း​​စပ်ကာ ကခုန်ြကပါတယ်. ဝမ်း​​နည်း​​ဖွယ် အခမ်း​​အနား​​​ေတွ မှာြဖစ်​​ေစ၊​ ​​ေပျာ်ပွဲ ရွှင်ပွဲတွင်ြဖစ်​​ေစ အကန့်​​အသတ်မရှိ ကခုန်တတ်ြကြပီး​​ ထိုသို့​​ကခုန်တဲ့​​အခါ သူတို့​​ရဲ့​​ ဘိုး​​​ေဘး​​ ဘီဘင်​​ေတွရဲ့​​ ဝိဉာဉ်​​ေတွကပါ သူတို့​​နဲ့​​အတူ လိုက်ပါကခုန်ြကတယ်လို့​​ ယံုြကည်ြကပါတယ်။

 

မျက်နှာဖံုး​​စွပ်အကများ​​

 

အာဖရိကမှာ ထူး​​ထူး​​ြခား​​ြခား​​ စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ်​​ေကာင်း​​တဲ့​​ အကတစ်ခုက  Mali လူမျိုး​​နွယ်စုရဲ့​​  မျက်နှာဖံုး​​ဝတ်ဆင်ြပီး​​ ကတဲ့​​ အလွန်​​ေရှး​​ကျ​​ေသာ ရိုး​​ရာအက ြဖစ်ပါတယ်.။ ​​ေရှး​​လွန်ခဲ့​​တဲ့​​ ရာစုနှစ် များ​​စွာ ကတည်း​​က ရိုး​​ရာအကအြဖစ် ကခဲ့​​ြကတာြဖစ်ြပီး​​ အဲဒီအကကို ဘာသာ​​ေရး​​ အခမ်း​​အနား​​ ပွဲလမ်း​​သဘင်​​ေတွနဲ့​​ ရပ်ရွာက သက်ြကီး​​ဝါြကီး​​ တစ်ဦး​​ဦး​​ရဲ့​​ အသုဘအခမ်း​​အနား​​တို့​​မှာ ကခုန်တတ်ြကပါတယ်။ ဒါ​​ေြကာင့်​​ အာဖရိက ​​ေဒသမှာ ကခုန်ြခင်း​​ဟာ ​​ေပျာ်ပွဲရွှင်ပွဲသက်သက် အ​​ေနနဲ့​​သာ မဟုတ်ဘဲ ဘာသာ​​ေရး​​ ကိုး​​ကွယ်ယံုြကည်မှုနဲ့​​ပါ စပ်ဆက်​​ေနခဲ့​​ပါတယ်. အ​​ေနာက်အာဖရိက​​ေဒသပိုင်း​​မှာရှိတဲ့​​ နိုင်ငံ​​ေတွမှာ Mali အကကို လူမျိုး​​အများ​​စုက ကတတ်ြကပါတယ်။ လူမျိုး​​တိုင်း​​မှာ မတူကွဲြပား​​တဲ့​​ ​​ေနာက်ခံယဉ်​​ေကျး​​မှု​​ေတွ ရှိတတ်ြက​​ေသာ်လည်း​​ မျက်နှာဖံုး​​ဝတ်အကက​​ေတာ့​​ အာဖရိကရှိ လူမျိုး​​စုတိုင်း​​လိုလို ကတဲ့​​ အလွန်​​ေရှး​​ကျတဲ့​​ ရိုး​​ရာအစဉ်အလာ အကြဖစ်တယ်လို့​​ သိရပါတယ်။

 

Mali အကကို ကတဲ့​​အခါမှာ Dogon လို့​​​ေခါ်တဲ့​​ မျက်နှာဖံုး​​ဟာ အထူး​​ထင်ရှား​​တဲ့​​ မျက်နှာဖံုး​​စွပ်ြဖစ်ပါတယ်။. သစ်သား​​ကို ထွင်း​​ထုထား​​ြပီး​​ ​​ေဆး​​​ေရာင်စံုများ​​ကို ြခယ်သထား​​ပါတယ်။ Dogon မျက်နှာဖံုး​​​ေတွ များ​​စွာထဲမှာ အ​​ေကာင် တိရိစ္ဆာန်များ​​စွာတို့​​ရဲ့​​ ပံုသဏ္ဍာန်များ​​ကိုလည်း​​ ထွင်း​​ထု ​​ေဆး​​ြခယ် တတ်ြကပါတယ်။ Dagon မျက်နှာဖံုး​​ရဲ့​​ သ​​ေကင်္တဟာ ​​ေရှး​​တုန်း​​က ရှိခဲ့​​တဲ့​​ Mali ဘွား​​​ေအြကီး​​ Yasigi ကို ရည်ရွယ်ပါတယ်.. သူမဟာ အနီ​​ေရာင် ​​ေခါင်ရမ်း​​ပန်း​​ကို စိုက်ပျိုး​​ခဲ့​​ြပီး​​ အဲဒီအပင်က ရတဲ့​​ အမျှင်​​ေတွနဲ့​​ စကပ်ကို ြပုလုပ်ကာ Dogon အကကတဲ့​​သူ​​ေတွကို ဝတ်ဆင်​​ေစခဲ့​​ပါတယ်။ ​​ေနာင် လာ​​ေနာက်သား​​တို့​​က အဖွား​​အို Yasigi ကို သတိတရနဲ့​​ သူမရဲ့​​ ရုပ်ထုကို ဦး​​​ေခါင်း​​မှာ အ​​ေလး​​အြမတ် တပ်ဆင်ြပီး​​ ကြကပါတယ်။

 အမျိုး​​စံုလင်လှတဲ့​​ မျက်နှာဖံုး​​များ​​ 

 ဦး​​​ေခါင်း​​​ေပါ်မှ ဘွား​​​ေအ Yasigi ရုပ်ထုပါ မျက်နှာဖံုး​​

 သမင်မျက်နှာဖံုး​​

လူြဖူမျက်နှာဖံုး​​

မျက်နှာဖံုး​​​ေတွထဲမှာ အြခား​​ထင်ရှား​​တဲ့​​ မျက်နှာဖံုး​​က သမင်သဏ္ဍာန်ရှိ Bambara မျက်နှာဖံုး​​ဟာလည်း​​ ထင်ရှား​​တဲ့​​ အကကရာတွင် သံုး​​တဲ့​​ မျက်နှာဖံုး​​စွပ်ြဖစ်ပါတယ်။  မျက်နှာဖံုး​​စွပ်အကဟာ အာဖရိက တိုင်း​​ြပည်​​ေတွမှာ အလွန်ထင်ရှား​​တဲ့​​ အကြဖစ်ြပီး​​ ကတဲ့​​အခါမှာ မျက်နှာဖံုး​​ကို တပ်ဆင်ထား​​တတ်ြကြပီး​​ မျက်နှာဖံုး​​ တတ်ဆင်ထား​​ြခင်း​​အား​​ြဖင့်​​ နတ်ဘုရား​​တို့​​ရဲ့​​ ဝိဉာဉ်ဟာ ကခုန်သူကို ပိုင်ဆိုင်ြပီး​​ သူတို့​​နဲ့​​အတူတူ ရှိ​​ေနတယ်လို့​​ ယံုြကည်ြကပါတယ်။

 

​​ေချာ်လဲမကျ​​ေအာင် ဘယ်လိုများ​​ ဟန်ချက်ထိန်း​​တယ် စိတ်ဝင်စား​​စရာ

 ဓာတ်ပံုရိုက်ခံ​​ေနတဲ့​​ အကအဖွဲ့​​နဲ့​​ ကမ္ဘာလှည့်​​ခရီး​​သည်အချို့​​

 

ဒီဟာြကီး​​​ေတွနဲ့​​ ဘယ်လိုများ​​ကလဲ မသိချင်ဘူး​​လား​​..

Mali လူမျိုး​​ လက်မှုပညာသည်တစ်ချို့​​က မျက်နှာဖံုး​​​ေတွကို လှပအ​​ေရာင်စံုစွာ ​​ေဆး​​ြခယ်ြပီး​​ သူတို့​​ရဲ့​​ အကကို စိတ်ဝင်တစား​​ လာ​​ေရာက်ြကည့်​​ရှုြကတဲ့​​ ကမ္ဘာလှည့်​​ ခရီး​​သွား​​​ေတွကို ​​ေရာင်း​​ချတတ် ြကပါတယ်. ကမ္ဘာလှည့်​​ ခရီး​​သည်​​ေတွဟာ Mali လူမျိုး​​တို့​​ရဲ့​​ မျက်နှာဖံုး​​အကကို အင်မတန်မှ စိတ်ဝင်စား​​ြကပါတယ်။ သူတို့​​​ေတွရဲ့​​ ပွဲလန်း​​သဘင်နဲ့​​ မြကံုြကိုက်လို့​​ ကပွဲမရှိရင် တကူး​​တက ပိုက်ဆံ​​ေပး​​ြပီး​​ ကခိုင်း​​တတ်ြကပါတယ်။ အဲဒီလို ကြပတဲ့​​အခါမှာ ကြပမဲ့​​ လူ​​ေတွဟာ မကခင်မှာ နတ်ဘုရား​​များ​​ကို ယဇ်ပူ​​ေဇာ်ပသြပီး​​ ပါး​​စပ်ကလည်း​​ ဂါထာမန္တယား​​များ​​ ရွတ်ဆို​​ေလ့​​ ရှိြကပါတယ်။ အကကသူတစ်ချို့​​က​​ေတာ့​​ ကုလား​​မ ​​ေြခ​​ေထာက်လို့​​ ​​ေခါ်တဲ့​​ သစ်သား​​​ေချာင်း​​အရှည်​​ေတွကို တပ်ဆင်ြပီး​​ ကခုန်တတ်ြကကာ အချို့​​မှာ ဦး​​​ေခါင်း​​မှာ အလွန်ရှည်လျား​​ြပီး​​ ြကီး​​မား​​တဲ့​​ သစ်သား​​​ေချာင်း​​ကို တတ်ဆင်ြပီး​​လည်း​​ ကြကပါတယ်။ အ​​ေရာင်စံုြခယ်ထား​​ြပီး​​ မျက်နှာဖံုး​​စွပ်ထား​​တဲ့​​ Mali လူမျိုး​​တို့​​ရဲ့​​ အကဟာ ကမ္ဘာလှည့်​​ ခရီး​​သည်​​ေတွအတွက် အင်မတန် စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ်​​ေကာင်း​​တဲ့​​ ဆွဲ​​ေဆာင်မှု တစ်မျိုး​​ ြဖစ်​​ေနပါ​​ေတာ့​​တယ်။

အထက်က ဗီဒီယို​​ေလး​​​ေတွမှာ Mali တို့​​ရဲ့​​ Dagon မျက်နှာဖံုး​​စွပ်အကနဲ့​​ ကုလား​​မ ​​ေြခ​​ေထာက်လို သစ်သား​​​ေချာင်း​​ြကီး​​​ေတွ ဝတ်ဆင်ြပီး​​ ဘယ်လို ကတယ်ဆိုတာကို ြကည့်​​ရှုခံစား​​ြကည့်​​ပါ​​ေနာ်.. 

အား​​လံုး​​ ​​ေပျာ်ရွှင်ကျန်း​​မာ စိတ်ချမ်း​​သာ လိုရာဆန္ဒြပည့်​​ဝြကပါ​​ေစရှင်။

Vidoe credit : YouTube

Photos credit : Funzug, Flickr

http://billkamin.com/westafrica/id19.html