သမိုင်း​​ဝင် ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​နဲ့​​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ​​ေတာ်

ကျွန်မတို့​​ ကချင်ြပည်နယ်ရဲ့​​ ဒုတိယြမို့​​​ေတာ်ြဖစ်တဲ့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ကို အလည်တစ်​​ေခါက် အ​​ေရာက် သွား​​ြကပါစို့​​လား​​ရှင်။ ြမို့​​​ေတာ်ြဖစ်တဲ့​​ ြမစ်ြကီး​​နား​​ြမို့​​ြပီး​​ရင် ဒုတိယ​​ေြမာက်အြကီး​​ဆံုး​​ြဖစ်တဲ့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ဟာ ဧရာဝတီြမစ်ကမ်း​​​ေဘး​​မှာ တည်ရှိ​​ေနတာြဖစ်ြပီး​​ တာပိန်ြမစ်နဲ့​​ ဆံုတဲ့​​ ​​ေနရာလည်း​​ြဖစ်ပါတယ်။ ြမစ်​​ေချာင်း​​ ​​ေပါများ​​ြပီး​​ ​​ေြမဆီ​​ေြမဩဇာ​​ေကာင်း​​မွန်ကာ စိုက်ပျိုး​​​ေြမအများ​​အြပား​​ရှိရာ​​ေဒသလည်း​​ြဖစ်ပါတယ်။ တရုတ်ြပည်နဲ့​​ နီး​​ကပ်စွာ တည်ရှိတာ​​ေြကာင့်​​ တရုတ်ပစ္စည်း​​များ​​ ​​ေရာင်း​​ဝယ်​​ေဖာက်ကား​​ရာ ကုန်သွယ်ြမို့​​လို့​​ ဆိုရင်လည်း​​ မမှား​​ပါဘူး​​ရှင်။ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​သို့​​ ​​ေလ​​ေြကာင်း​​၊​ ​​ေရ​​ေြကာင်း​​၊​ ကုန်​​ေြကာင်း​​များ​​ြဖင့်​​ သွား​​​ေရာက်နိုင်ြပီး​​ သ​​ေဘင်္ာြဖင့်​​ ​​ေအာက်ြမန်မာြပည်အရပ်ရပ်သို့​​ တရုတ်ြပည်ထွက် ကုန်စည်စီး​​ဆင်း​​ရာ  အချက်အြခာ ြမို့​​ြဖစ်ပါတယ်။

ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ဆိုတာ ယခုမှ ြမို့​​ြပအိမ်ရာ တည်​​ေထာင်ြပီး​​ြဖစ်​​ေပါ်လာတဲ့​​ ြမို့​​မဟုတ်ဘဲ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​ ရှည်လျား​​စွာ ​​ေရှး​​လွန်ခဲ့​​​ေသာ နှစ် ​​ေပါင်း​​ ​​ေြမာက်ြမား​​စွာကတည်း​​က တည်ရှိြဖစ်​​ေပါ်ခဲ့​​တဲ့​​ ြမို့​​တစ်ြမို့​​ ြဖစ်ပါတယ်။ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ဟာ မူလအမည်ြဖစ်တဲ့​​ မန်​​ေမာ် (ရှမ်း​​ဘာသာြဖင့်​​ အိုး​​လုပ်​​ေသာ ​​ေဒသ) ဆိုတဲ့​​ အမည်က​​ေန ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ရယ်လို့​​ ကာလ​​ေရွ့​​​ေလျာကာ ​​ေြပာင်း​​လဲလာ​​ေြကာင်း​​ သိရပါတယ်။ ြမို့​​တစ်ြမို့​​ကို အလည်ြဖစ်​​ေစ၊​ အ​​ေြကာင်း​​​ေြကာင်း​​​ေြကာင့်​​ြဖစ်​​ေစ ​​ေရာက်တိုင်း​​မှာ ြမို့​​ရဲ့​​ သမိုင်း​​​ေတွကို စိတ်ဝင်စား​​မိတဲ့​​ ကျွန်မက ရာဇဝင်​​ေတွြပည့်​​​ေနတဲ့​​ ​​ေရှး​​​ေဟာင်း​​ဘုရင်​​ေတွတည်ခဲ့​​​ေသာ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ကို စိတ်ဝင်စား​​မိပါတယ်။ ဒါ​​ေြကာင့်​​ သမိုင်း​​အ​​ေထာက်အထား​​ စာအုပ်​​ေတွကို လိုက်ရှာြပီး​​ ဖတ်ြကည့်​​တဲ့​​အခါ  ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ရဲ့​​ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​ဟာ အလွန်စိတ်ဝင်စား​​စရာ အလွန်​​ေကာင်း​​တာကို ​​ေတွ့​​ရပါတယ်။ ကျွန်မ ဖတ်မိထား​​တဲ့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​အ​​ေြကာင်း​​​ေလး​​ကို သမိုင်း​​တစ်ပုဒ်လိုြဖစ်​​ေစ၊​ ပံုြပင်​​ေလး​​တစ်ပုဒ်လိုြဖစ်​​ေစ  နား​​​ေထာင်ြကည့်​​ပါလား​​ရှင်။

​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီအဝင်ဝ

 

​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ​​ေတာ်

​​ေစတီတည်ရှိရာ လွမ်း​​​ေမာဖွယ် ​​ေတာင်တန်း​​များ​​နဲ့​​ တာပိန်ြမစ်ကမ်း​​

 

သာယာတင့်​​​ေမာဖွယ်​​ေကာင်း​​တဲ့​​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ​​ေတာ်ရှိရာ ​​ေကျာင်း​​ပုရဝုဏ်

ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​အ​​ေြကာင်း​​ ​​ေြပာရမယ်ဆိုရင် ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီနဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီ အ​​ေြကာင်း​​ကိုလည်း​​ ချန်လှပ်ထား​​လို့​​ ရမယ် မထင်ပါဘူး​​။ ဘာလို့​​ဆို ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​နဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ် ​​ေစတီ၊​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​ဘုရား​​တို့​​ဟာ ခွဲြခား​​လို့​​ မရနိုင်တဲ့​​ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​​ေတွ ရှိ​​ေနခဲ့​​ပါတယ်။ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ရဲ့​​ နာမည်​​ေကျာ် သမိုင်း​​ဝင် ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီနဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီဟာလည်း​​ လွန်ခဲ့​​တဲ့​​ နှစ်​​ေပါင်း​​များ​​စွာ အိန္ဒိယမှာ သီရိဓမ္မာ ​​ေသာကမင်း​​ြကီး​​ စိုး​​စံချိန်မှာဘဲ တည်ထား​​ခဲ့​​တယ်လို့​​ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​များ​​က ြပဆိုပါတယ်။ နှစ်​​ေပါင်း​​ ​​ေထာင်ချီ သက်တမ်း​​ရှိြပီြဖစ်တဲ့​​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီကို လှူဒါန်း​​တည်​​ေဆာက်ခဲ့​​တဲ့​​ ဘုရင်ဟာလည်း​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ရယ်လို့​​ ြဖစ်​​ေပါ်လာမဲ့​​ စမ္ပာနဂိုရ်ြမို့​​ကို ​​ေရှး​​ဦး​​မဆွ တည်​​ေထာင်ခဲ့​​​ေသာ ဘုရင်စ​​ေမ္ပယျမင်း​​ရဲ့​​ ြမစ်​​ေတာ် ဘုရင်စိတ္တရာဇာမင်း​​နဲ့​​ စိတ္တရာဇာမင်း​​ြကီး​​ရဲ့​​ သား​​​ေတာ် ဝိမလမင်း​​သား​​တို့​​ ြဖစ်ပါတယ်။ စမ္ပာနဂိုရ်ြမို့​​ကို စစဦး​​ တည်ခဲ့​​တဲ့​​ ဘုရင်က စ​​ေမ္ပယျမင်း​​ ြဖစ်ပါတယ်။

မူလက ၎င်း​ စ​​ေမ္ပယျမင်း​​ဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မစ္ဈိမ​​ေဒသ အဂင်္တိုင်း​​ရှိ စမ္ပာနဂိုရ်​​ေနြပည်​​ေတာ်တွင် စိုး​​စံ​​ေန​​ေတာ်မူခဲ့​​ရာ  မိုး​​​ေခါင်​​ေသာနှစ်တစ်နှစ်တွင် ၎င်း​တို့​​နှင့်​​ နယ်​​ေြမချင်း​​ ကပ်လျှက်ရှိ​​ေသာ မဂဓတိုင်း​​နှင့်​​ စမ္ပာြမစ်​​ေရကို ခွဲ​​ေဝသံုး​​စွဲမှုတွင် အြငင်း​​ပွား​​ရာမှာ စစ်မက်ြဖစ်ပွား​​ပါတယ်။ အဂင်္တိုင်း​​ဘက်မှ စစ်ရှံုး​​​ေသာအခါ ြပည့်​​ရှင်ဘုရင် စ​​ေမ္ပယျမင်း​​ဟာ မင်း​​မိဖုရား​​၊​ ​​ေနာက်လိုက်​​ေနာက်ပါ အ​​ေချွအရံတို့​​ြဖင့်​​ ထွက်​​ေြပး​​တိမ်း​​​ေရှာင်လာရာ ြမန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်း​​ တာပိန်ြမစ်နှင့်​​ ဧရာဝတီြမစ်တို့​​ ​​ေပါင်း​​ဆံုရာအရပ်ကို ​​ေရာက်ရှိလာြကပါတယ်။ ြမို့​​သစ် နန်း​​သစ်တည်ဖို့​​ ​​ေြမအ​​ေနအထား​​ ​​ေကာင်း​​မွန်တဲ့​​အတွက် ၎င်း​​​ေနရာကို ြမို့​​သစ်တည်ြကြပီး​​ မူလက စိုး​​စံခဲ့​​တဲ့​​ စမ္ပာနဂိုရ်ြမို့​​ကို သတိတရအ​​ေနြဖင့်​​ ြမို့​​သစ်ကိုလည်း​​ စမ္ပာနဂိုရ်ြမို့​​လို့​​ အမည်နာမ ​​ေခါ်တွင်​​ေစခဲ့​​ပါတယ်။

စ​​ေမ္ပယျမင်း​​ နတ်ရွာစံ ကံ​​ေတာ်ကုန်တဲ့​​အခါ သား​​​ေတာ် ြဗဟ္မာရကုမ္မာ က ထီး​​နန်း​​ကို ဆက်လက်စိုး​​စံပါတယ်။
ြဗဟ္မာရကုမ္မာမင်း​​မှာ ထီး​​​ေမွနန်း​​​ေမွအတွက် သား​​​ေတာ်တစ်ပါး​​မှ ထွန်း​​ကား​​ြခင်း​​မရှိဘဲ ရုပ်ရည်​​ေချာ​​ေမာတင့်​​တယ်ကာ မိန်း​​မြမတ်အဂင်္ါတို့​​နဲ့​​ ြပည့်​​စံုတဲ့​​ သမီး​​​ေတာ်မုဥ္စန္ဒာ မင်း​​သမီး​​တစ်ပါး​​သာ ထွန်း​​ကား​​လာပါတယ်။ သမီး​​​ေတာ်မုဥ္စန္ဒာ အရွယ်​​ေရာက်လာချိန်မှာ မုဆိုး​​မတစ်ဦး​​ရဲ့​​ သား​​ြဖစ်သူ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်က ​​ေတွ့​​ြမင်ြပီး​​ ချစ်ခင်နှစ်သက် စံုမက်စွဲလန်း​​ကာ မအိပ်နိုင် မစား​​နိုင်ြဖစ်တာ​​ေြကာင့်​​ မခင် မုဆိုး​​မြကီး​​က သား​​ြဖစ်သူအတွက် နန်း​​​ေတာ်ထဲဝင်​​ေရာက်ကာ ဘုရင်ြကီး​​အား​​ အကျိုး​​အ​​ေြကာင်း​​ ​​ေလျှာက်ထား​​ြပီး​​ ဘုရင်ြကီး​​ရဲ့​​ သမီး​​​ေတာ်မုဥ္စန္ဒာနဲ့​​ လက်ထပ်စံုဖက်​​ေပး​​ဖို့​​ ​​ေတာင်း​​ပန်​​ေလျှာက်ထား​​ပါတယ်။ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်ဆိုတာက ရှမ်း​​ဘာသာနဲ့​​ ​​ေခါ်တဲ့​​ အမည်ြဖစ်ပါတယ်။ ​​ေရှး​​ယခင်ကတည်း​​က ၎င်း​​​ေဒသမှာ ရှမ်း​​လူမျိုး​​များ​​ အ​​ေြခချ​​ေနထိုင်ခဲ့​​တာ သမိုင်း​​ အ​​ေထာက်အထား​​များ​​အရ ထင်ရှား​​လှပါတယ်။

နန်း​​​ေတာ်ထဲ ဝင်​​ေရာက်​​ေလျှာက်ထား​​တဲ့​​ မုဆိုး​​မြကီး​​ရဲ့​​ စကား​​ကို ြကား​​ရတဲ့​​ ဘုရင်ြကီး​​ဟာ မတန်မရာစကား​​ လာ​​ေရာက်​​ေလျှာက်ထား​​တဲ့​​ မုဆိုး​​မြကီး​​စကား​​ကို ​​ေဒါသအမျက် ​​ေြခာင်း​​​ေြခာင်း​​ထွက်ကာ ရာဇမာန်ရှ​​ေလ​​ေသာ်လည်း​​ ပညာရှိဘုရင်ြကီး​​က သူရဲ့​​ ​​ေဒါသကို အြပင်ကို မထွက်​​ေစဘဲ နန်း​​​ေတာ်နဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်တို့​​ရဲ့​​ အိမ်လမ်း​​တစ်​​ေလျှာက် ​​ေရွှတံတား​​၊​ ​​ေငွတံတား​​ကို ညတွင်း​​ချင်း​​ခင်း​​နိုင်ပါက သမီး​​​ေတာ်နဲ့​​ လက်ထပ်ထိမ်း​​ြမား​​​ေပး​​မယ်။ မခင်း​​နိုင်ရင် အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်ကို သတ်​​ေစ လို့​​ အမိန့်​​​ေတာ်ချတယ်လို့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ရာဇဝင်မှာ ြပဆိုပါတယ်။ ဒါက​​ေတာ့​​ ကျွန်မ ဖတ်မိတဲ့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ရဲ့​​ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​ထဲက တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း​​ပါ။ တိုင်း​​ြပည်အုပ်ချုပ်တဲ့​​ ဘုရင်​​ေတွများ​​ ​​ေြကာက်ဖို့​​​ေကာင်း​​လိုက်တာ။ ဘာမဆို သူတို့​​ အမိန့််​​ချတာနဲ့​​ဘဲ ြဖစ်​​ေြမာက်​​ေအာင် လုပ်​​ေပး​​ရ​​ေတာ့​​တာပါဘဲ။ မလုပ်နိုင်ရင်လည်း​​ မင်း​​ြပစ်မင်း​​ဒဏ်က ခံရ​​ေပဦး​​​ေတာ့​​မယ်။

ဗန်း​​​ေမာ်ြမို သမိုင်း​​ကို ဆက်ပါဦး​​မယ်။ ဆင်း​​ရဲသူများ​​ြဖစ်တဲ့​​ မုဆိုး​​မြကီး​​နဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်တို့​​ဟာ ညတွင်း​​ချင်း​​ ​​ေရွှတံတား​​၊​ ​​ေငွတံတား​​မခင်း​​နိုင်တဲ့​​အတွက် ဖမ်း​​ဆီး​​ခံရြပီး​​ ကွက်မျက်ဖို့​​အတွက် လည်ပင်း​​ထိ​​ေရာက်​​ေအာင် ​​ေြမတွင်း​​မှာ ြမုပ်နှံထား​​တာကို ခံရပါတယ်။ အဲဒီချိန်မှာဘဲ တရုတ်ြပည် (ထိုစဉ်က​​ေတာ့​​ ဂန္ဓာလရာဇ်လို့​​ ​​ေခါ်တွင်ပါတယ်) ဥတည်မင်း​​ြကီး​​က ထူး​​ဆန်း​​​ေသာ ​​ေရွှြကုတ်ြကီး​​တစ်လံုး​​နဲ့​​အတူ ​​ေရွှသဝဏ်လွှာတစ်​​ေစာင်ကို သံတမာန်များ​​နဲ့​​ ပို့​​​ေဆာင်လာပါတယ်။ ​​ေရွှြကုတ်တွင် ထုလုပ်ထား​​​ေသာ အရုပ်များ​​မှာ လူရုပ်ပံု နှစ်ခု ပါရှိြပီး​​ လူရုပ်တစ်ခုမှာ တစ်ခုမှာ ပုဝါ( စုလျား​​)ကို ရင်ဘတ်တွင်သိုင်း​​ကာ ​​ေလး​​ကိုကိုင်ကာ ပစ်ခွင်း​​​ေနဟန်ြဖစ်ြပီး​​ ​​ေနာက်ထပ် လူရုပ်တစ်ခုမှာ ြမှား​​ထိမှန်ြပီး​​ ​​ေြမြပင်တွင် လဲကျ​​ေနကာ ညာလက်ြဖင့်​​ ြမှား​​ကို ကိုင်ထား​​ဟန် ထုလုပ်ထား​​ပါတယ်။ သဝဏ်လွှာမှာ ​​ေရး​​သား​​ထား​​တာက ​​ေရွှြကုတ်ြကီး​​ထဲမှာ ဘယ်လိုပစ္စည်း​​​ေတွ ရှိ​​ေနတယ်ဆိုတာကို အဖံုး​​ကို ဖွင့်​​မြကည့်​​ဘဲ ဉာဏ်ပညာနဲ့​​ ​​ေတွး​​​ေခါ်စဉ်း​​စား​​ကာ ​​ေြဖဆိုရန် ​​ေရး​​သား​​ထား​​တာ ​​ေတွ့​​ရပါတယ်။ ​​ေရွှြကုတ်အတွင်း​​ ဘယ်ကဲ့​​သို့​​ ပစ္စည်း​​များ​​ရှိ​​ေြကာင်း​​ကို ရရက်အတွင်း​​ မ​​ေြဖဆိုနိုင်ခဲ့​​ရင် စမ္ပာနဂိုရ်​​ေနြပည်​​ေတာ်ကို အပ်နှင်း​​ရန် မှန်မှန်ကန်ကန် ​​ေြဖဆိုနိုင်ခဲ့​​ပါက စမ္ပာနဂိုရ်နှင့်​​ နယ်​​ေြမချင်း​​ ထိကပ်​​ေန​​ေသာ တရုတ်ြပည်ပိုင် ​​ေကာမ္ဗီနယ်​​ေြမတစ်ခုအား​​ လက်​​ေဆာင်​​ေပး​​ပါမည် လို့​​ ပါရှိပါတယ်။

​​ေရွှြကုတ်ထဲမှာ ဘာ​​ေတွရှိမယ်လို့​​ မသိနိုင်၊​ မ​​ေြဖနိုင်တဲ့​​ ဘုရင် ြဗဟ္မာရမင်း​​ြကီး​​ဟာ “​​ေမး​​ခွန်း​​ပုစ္ဆာကို ​​ေြဖဆိုနိုင်သူအား​​ ​​ေယာကျာ်း​​ြဖစ်ပါက သမီး​​​ေတာ်နဲ့​​ လက်ထပ်ကာအိမ်​​ေရှ့​​မင်း​​အရာ ​​ေပး​​သနား​​မည်၊​ မိန်း​​မြဖစ်ပါက အသြပာ​​ေငွ တစ်သိန်း​​​ေပး​​မည်” ဟု ​​ေမာင်း​​ခတ်​​ေြကြငာ​​ေစခဲ့​​ပါတယ်။ သို့​​​ေသာ် ​​ေြဖဆိုနိုင်သူ တစ်​​ေယာက်မှ ​​ေပါ်ထွက်မလာခဲ့​​ပါဘူး​​။ အဲဒီချိန်မှာ ​​ေြမြကီး​​လည်ပင်း​​ထိ ြမုပ်နှံခံထား​​ရတဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်က ​​ေြကာ်ြငာချက်ကို ြကား​​သိရြပီး​​ အ​​ေမး​​ပုစ္ဆာကို သူ​​ေြဖဆိုနိုင်​​ေြကာင်း​​ ပါး​​ကွက်သား​​တို့​​က​​ေနတစ်ဆင့်​​ ဘုရင့်​​ထံ ​​ေလျှာက်ထား​​တဲ့​​အခါ ဘုရင်း​​ြကီး​​က အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်ကို အ​​ေနှာင်အဖွဲ့​​က​​ေန ​​ေခတ္တကင်း​​လွတ်​​ေစြပီး​​ ​​ေရမိုး​​ချိုး​​၊​ ဝတ်​​ေကာင်း​​စား​​လှ ဝတ်ဆင်​​ေစကာ နန်း​​​ေတာ်ထဲ ဝင်​​ေရာက်​​ေစပါတယ်။

နန်း​​​ေတာ်ထဲ​​ေရာက်လာြပီး​​ ဘုရင်ြကီး​​နဲ့​​တကွ တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ သံတမာန်များ​​၊​ မူး​​ြကီး​​မတ်ရာ ​​ေသနာပတိများ​​ အ​​ေရှ့​​မှာ ​​ေရွှြကုတ်တွင် ထွင်း​​ထုထား​​တဲ့​​ ရုပ်ထုများ​​ကို ​​ေသချာစူး​​စိုက်​​ေလ့​​လာြပီး​​ “ ​​ေရွှြကုတ်တွင် ပါဝင်​​ေသာ လူရုပ်နှစ်ခုအနက် ပုဝါကို ရင်ဘတ်တွင် ရစ်သိုင်း​​ကို ​​ေလး​​ြမှား​​ကို ပစ်ခွင်း​​​ေနဟန်ရှိသည့်​​ လူရုပ်တွင် ရင်ဘတ်တွင်စည်း​​​ေနှာင်ထား​​​ေသာ ပုဝါနှင့်​​ ကိုင်​​ေဆာင်ထား​​​ေသာ ​​ေလး​​မှာ လူရုပ်နှင့်​​ နှိုင်း​​ယှဉ်ပါက အနည်း​​ငယ် ြကီး​​​ေနသည်ကို ​​ေတွ့​​ရသြဖင့်​​ ​​ေရွှြကုတ်ထဲတွင် ပိတ်အုပ်နှင့်​​ လက်နက် ပါရှိမည်။ အြခား​​လူရုပ်တစ်ခုြဖစ်​​ေသာ ​​ေြမြပင်​​ေပါ် လဲကျ​​ေနဟန် လူရုပ်မှာ လက်တစ်ဖက်က ကိုင်ထား​​​ေသာ ြမှား​​၏ ြမှား​​ဦး​​မှာ ကိုယ်တွင်း​​သို့​​ စူး​​ဝင်​​ေနြခင်း​​မရှိဘဲ လက်ဖျား​​တွင် ​​ေပါ်​​ေနဟန် ရှိသြဖင့်​​ ပိတ်အုပ်အတွင်း​​တွင် ချွန်ထက်​​ေသာ သံ​​ေချာင်း​​(သို့​​မဟုတ်) အပ် ပါရှိလိမ့်​​မည် ” လို့​​ ​​ေြဖဆိုပါတယ်။

တရုတ်ကိုယ်စား​​လှယ် သံတမန်များ​​က ​​ေရွှြကုတ်ကို ဖွင့်​​ြပတဲ့​​အခါ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ် လုလင်​​ေြဖြကား​​တဲ့​​အတိုင်း​​ မှန်ကန်​​ေနတာကို ​​ေတွ့​​ရှိရတဲ့​​အတွက် ဘုရင် ြဗဟ္မာရမင်း​​ြကီး​​နဲ့​​ အမတ်များ​​က အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်ကို ချီး​​မွမ်း​​ြကသလို တရုတ်သံတမန်တို့​​ကလည်း​​ ကတိစကား​​အတိုင်း​​ နယ်​​ေြမချင်း​​ထိစပ်​​ေနတဲ့​​ ​​ေကာမ္ဗီနယ်ကို ဘုရင် ြဗဟ္မာရမင်း​​ြကီး​​အား​​ ​​ေပး​​အပ်ကာ လာရာလမ်း​​ကို ြပန်သွား​​ြကပါ​​ေတာ့​​တယ်။ ဘုရင်ြကီး​​လည်း​​ ကတိစကား​​အတိုင်း​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်နဲ့​​ သမီး​​​ေတာ်ကို လက်ထပ် ထိမ်း​​ြမား​​ကာ အိမ်​​ေရှ့​​မင်း​​အရာ ​​ေပး​​လိုက်ပါတယ်။ ဘုရင် ြဗဟ္မာရမင်း​​ြကီး​​ ကံ​​ေတာ်ကုန်တဲ့​​အခါ အိမ်​​ေရှ့​​မင်း​​ြဖစ်တဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်က စမ္ပာနဂိုရ်ထီး​​နန်း​​ကို ဆက်လက် စိုး​​စံအုပ်ချုပ်ပါတယ်။

အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်ဘုရင်နဲ့​​ မိဖုရား​​ မုဥ္စန္ဒာတို့​​မှာ စိတ္တရာဇာနဲ့​​ ဂုတ္တရာဇာဆိုတဲ့​​ သား​​​ေတာ်နှစ်ပါး​​ ဖွား​​ြမင်ပါတယ်။ သား​​​ေတာ်ြကီး​​ စိတ္တရာဇာကို အြခား​​နယ်မှ သမီး​​ကညာအြဖစ် လာ​​ေရာက်ဆက်သ​​ေသာ မင်း​​သမီး​​ပုပ္ဖဝတီနှင့်​​ လက်ထပ်​​ေပး​​ြပီး​​ အိမ်​​ေရှ့​​မင်း​​ရာထူး​​ ​​ေပး​​လိုက်ကာ သား​​​ေတာ်ငယ်ကို​​ေတာ့​​ စမ္ပာနဂိုရ်ြမို့​​နဲ့​​ ၁၂မိုင်ကွာ​​ေဝး​​တဲ့​​ ​​ေကျာက်ဆီး​​ြမို့​​တွင် ဘုရင်အြဖစ် အုပ်ချုပ်​​ေစပါတယ်။ ​​ေကျာက်ဆီး​​ြမို့​​တည်​​ေနရာဟာ ယ​​ေန့​​ချိန်မှာ မိုး​​​ေမာက်ြမို့​​အမည်ရတဲ့​​ ြမို့​​ တည်ရှိတဲ့​​​ေနရာ ြဖစ်​​ေြကာင်း​​ သိရပါတယ်။ ဘုရင်ြဖစ်လာတဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်ဟာ ဘုရင်ြဗဟ္မာရမင်း​​ြကီး​​  အမျက်ရှြပီး​​ သူ့​​ကို ​​ေြမမှာြမုပ်ြပီး​​ အကျဉ်း​​ချထား​​တဲ့​​ ​​ေနရာမှာ အထိမ်း​​အမှတ် ​​ေစတီတစ်ဆူ တည်ထား​​​ေတာ်မူပါတယ်။ ၎င်း​​​ေစတီမှာ ယ​​ေန့​​ထိတိုင် အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီလို့​​ ​​ေခါ်တွင်ပါတယ်။ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီဟာ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​နဲ့​​ မလှမ်း​​မကမ်း​​ တာပိန်ြမစ်ကမ်း​​မှာ တည်ရှိပါတယ်။

 

အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီ​​ေတာ်

အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီ ဒါယကာ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်မင်း​​ြကီး​​ နတ်ရွာစံ ကွယ်လွန်တဲ့​​အခါ သား​​​ေတာ်ြကီး​​ အိမ်​​ေရှ့​​မင်း​​ စိတ္တရာဇာက ထီး​​နန်း​​ဆက်ခံပါတယ်။ သို့​​​ေသာ်လည်း​​ သား​​​ေတာ်ြကီး​​ ထီး​​နန်း​​ဆက်ခံတာကို ​​ေကျာက်ဆီး​​ြမို့​​မှာ ဘုရင်လုပ်​​ေနတဲ့​​ သား​​​ေတာ်ငယ် ဂုတ္တရာဇာက  ြကား​​သိြပီး​​ စမ္ပာနဂိုရ်ထီး​​နန်း​​ကို အသာတြကည်အပ်နှင်း​​ဖို့​​နဲ့​​ မအပ်နှင်း​​ပါက စစ်တိုက်ခါ အနိုင်ယူမည်ြဖစ်​​ေြကာင်း​​ သဝဏ်လွှာြဖင့်​​ အ​​ေရး​​ဆိုလာပါတယ်။ စစ်မက်ြဖစ်ပွား​​မှာကို မလိုလား​​တဲ့​​ စိတ္တရာဇာဘုရင်က တိုင်း​​သူြပည်သား​​တို့​​ စစ်​​ေြကာင့်​​ ​​ေဘး​​ဒုက္ခ​​ေရာက်မှာကို ​​ေမျှာ်​​ေတွး​​ြပီး​​ ရန်တံု့​​နှင်း​​ြခင်း​​ မြပု​​ေတာ့​​ဘဲ ဘုရင်နှင့်​​မိဖုရား​​နှစ်ပါး​​ ဆင်​​ေတာ်ကိုစီး​​နှင်း​​ကာ ​​ေနြပည်​​ေတာ် ​​ေြမာက်တံခါး​​မှထွက်၍ တာပိန်ြမစ်ကိုြဖတ်ကူး​​ကာ ြမို့​​ကိုစွန့်​​ခွာပါတယ်။

စစ်မက်မြဖစ်ပွား​​လိုတာ​​ေြကာင့်​​ ဘုရင်စိတ္တရာဇာနဲ့​​ မိဖုရား​​တို့​​ ထီး​​နန်း​​ကို စွန့်​​ခွာသွား​​ြပီြဖစ်​​ေြကာင်း​​ ြကား​​သိရတဲ့​​ ညီ​​ေတာ် ဂုတ္တရာဇာဟာ ထီး​​နန်း​​အ​​ေရး​​စိတ်မ​​ေအး​​နိုင်​​ေသး​​ဘဲ ​​ေနာင်​​ေတာ်ဘုရင်နဲ့​​ မရီး​​ြဖစ်သူ မိဖုရား​​ကို လိုက်လံဖမ်း​​ဆီး​​​ေစပါတယ်။ ဆင်စီး​​၍ ထွက်​​ေြပး​​ရ​​ေသာ ဘုရင်နဲ့​​ မိဖုရား​​တို့​​မှာ​​ေတာ​​ေတာင်များ​​ကို ​​ေကျာ်ြဖတ်ကာ တိမ်း​​ဖာ​​ေတာင်သို့​​ ဆိုက်​​ေရာက်ကာခရီး​​တ​​ေထာက်နား​​ပါတယ်။ ထို့​​​ေနာက် ဆက်လက် ထွက်​​ေြပး​​ြကြပန်ရာ လမ်း​​ခရီး​​တွင် ​​ေကျာက်ဂူြကီး​​တစ်ခုမှာ ခို​​ေအာင်း​​ြကပါတယ်။ ကိုယ်​​ေလး​​လက်ဝန် ရှိ​​ေနြပီြဖစ်တဲ့​​ မိဖုရား​​ြကီး​​က ြပင်း​​ထန်လွန်း​​တဲ့​​ ခရီး​​ြကမ်း​​ကို ဆက်လက် မသွား​​နိုင်​​ေတာ့​​တဲ့​​အတွက် ဘုရင်ြကီး​​သာ လွတ်​​ေအာင် ​​ေြပး​​ပါရန် တိုက်တွန်း​​​ေလျှာက်ထား​​ပါတယ်။ ထို​​ေြကာင့်​​ မိဖုရား​​ပုပ္ဖဝတီက ​​ေကျာက်ဂူြကီး​​တွင် ခို​​ေအာင်း​​ချန်​​ေနရစ်ြပီး​​ ဘုရင် စိတ္တရာဇာက ကိုယ်လွတ်ရုန်း​​ကာ ထွက်​​ေြပး​​စဉ်မှာပင် ညီ​​ေတာ် ဂုတ္တရာဇာရဲ့​​ စစ်တပ်မှ ရဲမက်စစ်သည်များ​​က လက်ရဖမ်း​​ဆီး​​မိသွား​​ပါတယ်။ ဖမ်း​​မိတဲ့​​ ဘုရင်ြကီး​​ စိတ္တရာဇာကို ညီ​​ေတာ်ြဖစ်သူက အကျဉ်း​​ချြပီး​​ ချုပ်​​ေနှာင်ဖမ်း​​ဆီး​​ထား​​ခဲ့​​ပါ​​ေတာ့​​တယ်။

​​ေနြပည်​​ေတာ်မှ လျှို့​​ဝှက်စွာလိုက်ပါလာတဲ့​​ သစ္စာရှိ လူယံုများ​​က ဘုရင်ြကီး​​အဖမ်း​​ခံရတဲ့​​သတင်း​​ကို မိဖုရား​​ထံ ပို့​​​ေဆာင်ြကပါတယ်။ မိဖုရား​​ဟာ ​​ေတာင်​​ေပါ်​​ေဒသတစ်ခုမှာ ​​ေရွ့​​​ေြပာင်း​​ကာ ​​ေတာတွင်း​​မှာပဲ လျှို့​​ဝှက်စွာ ခို​​ေအာင်း​​​ေနခဲ့​​ရပါတယ်။ အဲဒီလို ခို​​ေအာင်း​​​ေနရင်း​​ ကိုယ်ဝန်ရင့်​​မာြပီး​​ သား​​​ေတာ်​​ေလး​​တစ်ပါး​​ ဖွား​​ြမင်လာခဲ့​​ပါတယ်။ သား​​​ေတာ်ကို ဝိလာသမင်း​​သား​​ရယ်လို့​​ အမည်​​ေပး​​ခဲ့​​ပါတယ်။ မိဖုရား​​နဲ့​​ သား​​​ေတာ်တို ခို​​ေအာင်း​​ြကီး​​ြပင်း​​ခဲ့​​တဲ့​​ ​​ေတာင်ကိုလည်း​​ ဝိလာသ​​ေတာင်ရယ်လို့​​ ယခုချိန်ထိတိုင် အမည်တွင်​​ေနတာ ​​ေတွ့​​ရမှာြဖစ်ပါတယ်။ အဲဒီ ဝိလာသ​​ေတာင်​​ေပါ်မှာ ဝိလာသမင်း​​သား​​ ငယ်စဉ်က ​​ေဆာ့​​ကစား​​ခဲ့​​တဲ့​​ ​​ေကျာက်အိုး​​၊​ ​​ေကျာက်​​ေရမှုတ်၊​ ​​ေကျာက်ပုခက် တို့​​ဟာလည်း​​ ယခုချိန်ထိ ကျန်ရှိ​​ေန​​ေသး​​တယ်လို့​​ဆိုပါတယ်။

ဇာတ်လမ်း​​ကို အကျဉ်း​​ချုပ်ရရင် ​​ေတာတွင်း​​မှာြကီး​​ြပင်း​​လာတဲ့​​ ဝိလာသမင်း​​သား​​အရွယ်​​ေရာက်ချိန်မှာ မယ်​​ေတာ်က အ​​ေြကာင်း​​စံုကို​​ေြပာြပတဲ့​​အတွက် သူ့​​ဖခင် ဘုရင်ြကီး​​မှာ စမ္ပာနဂိုရ်​​ေနြပည်​​ေတာ်ြကီး​​မှာ ဖမ်း​​ဆီး​​ချုပ်​​ေနှာင်ခံထား​​ရ​​ေြကာင်း​​ သိရြပီး​​ ဖခင်အား​​သွား​​​ေရာက်​​ေတွ့​​ဆံုလို​​ေြကာင်း​​ မိခင်အား​​ ခွင့်​​​ေတာင်း​​ပါတယ်။ မိခင်က ဘ​​ေထွး​​​ေတာ်ြဖစ်သူ ဂုတ္တရာဇာဘုရင်က သား​​​ေတာ်ကို ဖမ်း​​ဆီး​​အ​​ေရး​​ယူမည်စိုး​​တာ​​ေြကာင့်​​ မသွား​​ရန်တား​​ြမစ်​​ေသာ်လည်း​​ ဆန္ဒြပင်း​​ြပလွန်း​​​ေသာ သား​​​ေတာ်​​ေြကာင့်​​ ခွင့်​​ြပုလိုက်ရပါတယ်။ ဖခင်ြဖစ်သူနဲ့​​ ​​ေတွ့​​ခွင့်​​ရခဲ့​​ရင် သား​​ြဖစ်​​ေြကာင်း​​ သက်​​ေသြပဖို့​​ မိခင် မိဖုရား​​ြကီး​​က သူမ  လက်မှာဝတ်ဆင်ထား​​တဲ့​​ ပတ္တြမား​​လက်စွပ်ကို ​​ေပး​​အပ်လိုက်ပါတယ်။

စမ္ပာနဂိုရ်​​ေနြပည်​​ေတာ်ကို အစ်ကို​​ေတာ် စိတ္တရာဇာမင်း​​ရဲ့​​ သား​​​ေတာ် ဝိလာသမင်း​​သား​​ ချီတက်လာ​​ေြကာင်း​​ ြကား​​သိတဲ့​​ ဘုရင် ဂုတ္တရာဇာက အတွင်း​​ရန်ကို အရင် သုတ်သင်ရှင်း​​လင်း​​ရန် ဆိုတဲ့​​ သ​​ေဘာနဲ့​​ အစ်ကို​​ေတာ်ကို သတ်​​ေစဟု အမိန့်​​ထုတ်ြပန်ပါ​​ေတာ့​​တယ်။ အသတ်ခံရန်အတွက် သူသတ်ကုန်း​​ကို ​​ေခါ်​​ေဆာင်လာြခင်း​​ ခံရတဲ့​​ စိတ္တရာဇာဘုရင်နဲ့​​ သား​​ြဖစ်သူ ဝိလာသမင်း​​သား​​တို့​​ဟာ သူသတ်ကုန်း​​မှာ ဆံု​​ေတွ့​​ြကြပီး​​ အ​​ေြကာင်း​​စံုကို သိကာ ပတ္တြမား​​လက်စွပ်​​ေြကာင့်​​လည်း​​ သား​​မှန်း​​ သိလိုက်ရပါတယ်။ ဝိလာသမင်း​​သား​​ဟာ ဖခင်ကိုယ်စား​​ သူ့​​ကိုသတ်ပါလို့​​ ဘ​​ေထွး​​​ေတာ် ဂုတ္တရာဇာဘုရင်အား​​ ခွင့်​​ပန်​​ေလျှာက်ထား​​ပါတယ်။ စိတ္တရာဇာ ဘုရင်လည်း​​ အစ်ကို​​ေတာ်ကို လွှတ်ြပီး​​ တူ​​ေတာ် ဝိလာသမင်း​​သား​​ကို ဖမ်း​​ဆီး​​ကာ နည်း​​လမ်း​​အမျိုး​​မျိုး​​ြဖင့်​​ သတ်ဖို့​​ ြကိုး​​စား​​ပါ​​ေတာ့​​တယ်။

ဓား​​၊​ လှံလက်နက်တို့​​နဲ့​​ ခုတ်သတ်​​ေသာ်လည်း​​ ဓား​​ကျိုး​​ လှံကျိုး​​ြခင်း​​၊​ ဧရာဝတီြမစ်နဲ့​​ တာပိန်ြမစ်တို့​​ဆံုရာ ဝဲဂယက်အတွင်း​​ ပစ်ချ​​ေသာ်လည်း​​ အသက်ရှင်လျှက်သား​​ ြပန်​​ေပါ်လာြခင်း​​၊​ မီး​​ရှို့​​သတ်​​ေသာ်လည်း​​ မီး​​မ​​ေလာင်ြခင်း​​၊​ ဆင်နင်း​​၍ သတ်​​ေစ​​ေသာ်လည်း​​ ဆင်က မနင်း​​ြခင်း​​၊​ ဧရာဝတီ ဒုတိယြမစ်ကျဉ်း​​ရှိရာ ​​ေကျာက်​​ေတာင်ထိပ်မှ တွန်း​​ချ​​ေသာ်လည်း​​ ​​ေတာင်​​ေြခရှိ နတ်မျက်နှာ ရွာသား​​တို့​​ ကယ်တင်မှု​​ေြကာင့်​​ အသက်ရှင်လျှက် ရှိ​​ေနြခင်း​​တို့​​​ေြကာင့်​​ ဝိလာသမင်း​​သား​​ရဲ့​​ ကံတရား​​ြကီး​​မား​​ပံုကို ​​ေြကာက်ရွံ့​​လာတဲ့​​ ဘ​​ေထွး​​​ေတာ် စိတ္တရာဇာမင်း​​က မူလစံြမန်း​​ရာ ​​ေကျာက်ဆီး​​ြမို့​​(မိုး​​​ေမာက်ြမို့​​) ကို ြပန်ြကွစဉ်မှာဘဲ ြမို့​​အနီး​​က နမ့်​​ကျရီ​​ေချာင်း​​တွင် ကံ​​ေတာ်ကုန်တယ်လို့​​ ဆိုပါတယ်။

စိတ္တရာဇာဘုရင်ြကီး​​ စမ္ပာနဂိုရ်​​ေနြပည်​​ေတာ်ထီး​​နန်း​​ကို ြပန်လည်စိုး​​စံချိန်မှာ သား​​​ေတာ် ဝိလာသမင်း​​သား​​ကို ကယ်တင်ခဲ့​​တဲ့​​ နတ်မျက်နှာ​​ေတာင်မှ ရွာသား​​များ​​ကို ​​ေကျး​​ဇူး​​တင်​​ေသာအား​​ြဖင့်​​ စမ္ပာနဂိုရ်​​ေနြပည်​​ေတာ်ရဲ့​​ ဆင်​​ေြခဖံုး​​အရပ်ြဖစ်တဲ့​​ ​​ေနရာတစ်ခုကို အိုး​​လုပ်ငန်း​​ လုပ်ကိုင်​​ေစဖို့​​ ​​ေနရာချထား​​​ေပး​​​ေတာ်မူြပီး​​ ၎င်း​​​ေနရာကို မန်​​ေမာ်ရယ်လို့​​ အမည်တွင်​​ေစခဲ့​​ပါတယ်။ မန်​​ေမာ်အရပ်မှာ ​​ေနထိုင်ြကသူများ​​ဟာ အိုး​​လုပ်ငန်း​​ကို လုပ်ကိုင်ဖို့​​ ​​ေြမကိုတူး​​ဆွြကရတာ​​ေြကာင့်​​ ​​ေြမြပင်​​ေတွဟာ ကျင်း​​​ေတွ၊​ ချိုင့်​​​ေတွ ​​ေပါများ​​လွန်း​​စွာ ရှိ​​ေနတယ်လို့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​သမိုင်း​​နဲ့​​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​ ​​ေစတီသမိုင်း​​စာအုပ်​​ေတွမှာ ြပဆိုပါတယ်။ တကယ်လို့​​များ​​ သင်ဟာ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ကို အလည်​​ေရာက်ခဲ့​​မယ်ဆိုရင် ယခုချိန်ထိတိုင် ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​တည်ရှိရာ အရပ်ဟာ ကျင်း​​​ေတွ၊​ ချိုင့်​​​ေတွ ​​ေပါများ​​လှတာကို ​​ေတွ့​​ရမှာြဖစ်ပါတယ်။ မန်​​ေမာ်ဆိုတဲ့​​ အမည်ဟာလည်း​​ ရှမ်း​​ဘာသာအရ အိုး​​လုပ်တဲ့​​ အရပ်လို့​​ ​​ေခါ်တွင်တာြဖစ်ပါတယ်။

စိတ္တရာဇာဘုရင်ဟာ မိဖုရား​​ပုပ္ဖဝတီကို သွား​​​ေရာက်​​ေခါ်​​ေဆာင်ဖို့​​ သား​​​ေတာ်ကို ရဲမက်အ​​ေစာင့်​​အ​​ေရှာက်များ​​ြဖင့်​​ ​​ေစလွှတ်လိုက်​​ေသည်လည်း​​ ဝိလာသ​​ေတာင်​​ေပါ်ရှိ ​​ေကျာက်ဂူြကီး​​သို့​​ ​​ေရာက်တဲ့​​အခါ မိဖုရား​​ြကီး​​မှာ သက်​​ေတာ်ကုန်​​ေနြပီ ြဖစ်တဲ့​​အတွက် ယူကျံုး​​မရ ြဖစ်ပါြပီး​​ ဖခင် ဘုရင်ြကီး​​အား​​လည်း​​ အ​​ေြကာင်း​​ြကား​​ပါတယ်။ စိတ္တရာဇာဘုရင်လည်း​​ ​​ေတွ့​​ခွင့်​​မြကံုခင် ကံ​​ေတာ်ကုန်သွား​​တဲ့​​ မိဖုရား​​အတွက် နှလံုး​​​ေြကကွဲြဖစ်ရပါတယ်။ ထို့​​​ေနာက် ဖိဖုရား​​ြကီး​​ရဲ့​​ အ​​ေလာင်း​​ကို ​​ေရွှတလား​​တွင် ထည့်​​သွင်း​​ကာ မီး​​သြဂင်္ိုလ်ပါတယ်။ ထိုမီး​​သြဂင်္ိုလ်ရာအရပ်မှာ ​​ေစတီတစ်ဆူတည်ထား​​​ေတာ်မူြကကာ လွမ်း​​​ေစတီလို့​​ အမည်​​ေပး​​ပါတယ်။ မင်း​​သား​​ ငယ်စဉ်ခါက ​​ေဆာ့​​ကစား​​ခဲ့​​ရာ အရပ်မှာ​​ေတာ့​​ အား​​စမ်း​​​ေစတီ ကို တည်ထား​​​ေတာ်မူခဲ့​​ပါတယ်။

ဝိလာသ ​​ေတာင်မှ ြပန်ြကွလာြပီး​​ အြခား​​​ေတာင်ထိပ်တစ်ခုက​​ေန ငယ်စဉ်ကတည်း​​က ​​ေနထိုင်ြကီး​​ြပင်း​​ရာ၊​ မိခင်ြကီး​​ မီး​​သြဂင်္ိုလ်ရာ ဝိလာသ​​ေတာင်​​ေတာ်ကို လွမ်း​​ဆွတ် သတိရစွာ  ြပန်လည်​​ေမျှာ်ြကည့်​​မိတဲ့​​ အရပ်မှာ​​ေတာ့​​ လွမ်း​​ကျင်​​ေစတီကိုတည်ထား​​ခဲ့​​ပါတယ်။ ဘုရင်နဲ့​​ မိဖုရား​​တို့​​ ​​ေခတ္တခို​​ေအာင်း​​ရာ တိမ်း​​ဖာ​​ေတာင်မှာ​​ေတာ့​​ တိမ်း​​ဖာဘုရား​​ကို တည်ထား​​ခဲ့​​ပါတယ်။ ထို ဝိလာသ​​ေတာင်နဲ့​​ လွမ်း​​​ေစတီ၊​ တိမ်း​​ဖာ​​ေတာင်နဲ့​​ တိမ်း​​ဖာဘုရား​​တို့​​ဟာလည်း​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ အနီး​​တစ်ဝိုက်မှာ ယခုချိန်ထိတိုင် သမိုင်း​​အ​​ေထာက်အထား​​ သက်​​ေသများ​​အြဖစ် ​​ေတွ့​​ရှိနိုင်ပါတယ်။

စမ္ပာနဂိုရ်ကို ​​ေရာက်ရှိြပီး​​ ထီး​​နန်း​​စိုး​​စံတဲ့​​ ဘုရင်နဲ့​​ သား​​​ေတာ်တို့​​ဟာ အိန္ဒိယမှ ​​ေစတီ​​ေပါင်း​​ ရှစ်​​ေသာင်း​​​ေလး​​​ေထာင် တည်ထား​​​ေတာ်မူတဲ့​​ ဘုရား​​ဒါယကာ သီရိဓမ္မာ​​ေသာကမင်း​​ြကီး​​ထံက​​ေန ြမတ်စွာဘုရား​​ရဲ့​​ ဓာတ်​​ေတာ်​​ေလး​​ဆူကို လက်ခံရရှိ​​ေတာ်မူတဲ့​​အတွက် ၎င်း​ဓာတ်​​ေတာ်​​ေလး​​ဆူကို ဌာပနာြပီး​​ ​​ေစတီ​​ေလး​​ဆူ တည်ထား​​ခဲ့​​ပါတယ်။ ပထမ​​ေစတီ​​ေတာ်မှာ စမ္ပာနဂိုရ်​​ေနြပည်​​ေတာ်အနီး​​ တာပိန်ြမစ်ကမ်း​​ရှိ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ​​ေတာ်ြဖစ်ြပီး​​ ဒုတိယ​​ေစတီမှာ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​တွင်း​​ရှိ ​​ေရွှ​​ေစတီ ( သိမ်မဟာ​​ေစတီ​​ေတာ်)၊​ တတိယ​​ေစတီမှာ ​​ေကာင်း​​တံုြမို့​​ ​​ေရွှစည်း​​ခံု​​ေစတီ​​ေတာ်၊​ ဟား​​ခမ်း​​​ေခါ် င​​ေဆာင်ချမ်း​​ြမို့​​ရှိ ြမ​​ေစတီ​​ေတာ် စတဲ့​​ ​​ေစတီ​​ေလး​​ဆူြဖစ်ပါတယ်။ ​​ေစတီ​​ေလး​​ဆူမှာ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီနဲ့​​ သိမ်မဟာ​​ေစတီကိုသာ ဖူး​​ခွင့်​​ရခဲ့​​ြပီး​​ ​​ေရွှစည်း​​ခံု​​ေစတီနဲ့​​ ြမ​​ေစတီတို့​​ကို​​ေတာ့​​ အချိန်မရတာနဲ့​​ မ​​ေရာက်ြဖစ်ခဲ့​​ပါဘူး​​။

သမိုင်း​​ဝင် ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ​​ေတာ်

 

အလွန်သာယာ ကျယ်ဝန်း​​​ေသာ ဘုရား​​ပရဝုဏ်ရှိြပီး​​ သပ္ပါယ်ြကည်ညိုဖွယ်​​ေကာင်း​​လှ​​ေသာ သိမ်မဟာ ​​ေရွှ​​ေစတီ​​ေတာ်ြကီး​​

သိပ်ကို စိတ်ချမ်း​​သာစရာ​​ေကာင်း​​ြပီး​​ ြကာပန်း​​​ေတွ ​​ေဝဆာ​​ေနတဲ့​​ ​​ေရကန်ြကီး​​ရယ် အပွင့်​​​ေတွ ​​ေဝဆာစွာ ပွင့်​​​ေဝ​​ေနတဲ့​​ စကား​​ပန်း​​ အနီ၊​ အြဖူတို့​​​ေတွ စီတန်း​​​ေပါက်​​ေရာက်​​ေနတဲ့​​ ဘုရား​​ဝင်း​​ြကီး​​ဟာ ကျွန်မ အလွန်နှစ်သက် သ​​ေဘာကျမိတဲ့​​ ​​ေနရာတစ်ခုလည်း​​ ြဖစ်ပါတယ်။ ဒီ ​​ေစတီ​​ေတာ်ြကီး​​နဲ့​​ ဘုရား​​​ေကျာင်း​​ဝင်း​​ရှိ သစ်ပင်ပန်း​​မာန် ရှုခင်း​​များ​​ရဲ့​​ ပံုများ​​ကို ​​ေနာက်ထပ်ပိုစ့်​​များ​​မှာ ဆက်လက်​​ေဖာ်ြပချင်ပါတယ်။

ြမတ်စွာဘုရား​​၏ ဓာတ်​​ေတာ်တစ်ဆူ ဌာပနာထား​​သည့်​​ သိမ်မဟာ ​​ေရွှ​​ေစတီ​​ေတာ်ြကီး​​၏ အနီး​​ကပ်ပံု​​ေတာ် 

​​ေစတီ​​ေလး​​ဆူကို တည်ထား​​ြပီး​​တဲ့​​​ေနာက် စိတ္တရာဇာဘုရင်ဟာ ထီး​​နန်း​​ကို ြငီး​​​ေငွ့​​လာတာ​​ေြကာင့်​​ သား​​​ေတာ် ဝိလာသမင်း​​သား​​ကို ထီး​​နန်း​​လွှဲအပ်ြပီး​​ ြမို့​​​ေတာ်နဲ့​​ အ​​ေရှ့​​ဘက် မိုင်၂ဝအကွာရှိ တာပိန်ြမစ်ကမ်း​​ ​​ေသာင်ယံမှာ ရဟန်း​​ဝတ်နဲ့​​ တရား​​အား​​ထုတ်​​ေတာ်မူပါတယ်။ ထီး​​နန်း​​ကို ဆက်ခံတဲ့​​ ဝိသာလ မင်း​​သား​​ဟာ စမ္ပာနဂိုရ် ​​ေနြပည်​​ေတာ်က​​ေန​​ေြပာင်း​​​ေရွ့​​ြပီး​​ ြမို့​​အသစ်တည်ဖို့​​ ဆန္ဒြဖစ်ကာ သူ့​​ခမည်း​​​ေတာ် တရား​​အား​​ထုတ်​​ေသာ ​​ေနရာအနီး​​နား​​မှာဘဲ ြမို့​​သစ်ကို ​​ေဖာ်ထုတ်တည်​​ေထာင်ကာ ြမို့​​နာမည်ကိုလည်း​​ ြမို့​​သစ်ြမို့​​လို့​​ အမည်သမုတ်ပါတယ်။ ထို့​​​ေနာက်မှာ သူ့​​ဖခင် တရား​​အား​​ထုတ်​​ေသာ ​​ေနရာတွင်လည်း​​ ​​ေစတီတစ်ဆူ တည်ထား​​ြပန်ပါတယ်။ ထီး​​နန်း​​စိုး​​စံ​​ေနတဲ့​​ ဝိလာသ မင်း​​ဟာလည်း​​ စည်း​​စိမ်း​​ချမ်း​​သာ အာဏာတို့​​ကို ြငီး​​​ေငွ့​​စိတ်ြဖစ်လာြပီး​​ ၎င်း​တို့​​ကို စွန့်​​ခွာချန်ထား​​ရစ်ကာ ​​ေတာထွက် တရား​​အား​​ထုတ်ြပန်ပါ​​ေတာ့​​တယ်။  ထိုအခါ ြမို့​​သစ် ​​ေနြပည်​​ေတာ်တွင် မင်း​​မရှိ​​ေတာ့​​ဘဲ ြမို့​​​ေတာ်ကို ြကီး​​ြကပ်အုပ်ချုပ်ရန် မှူး​​မတ်များ​​သာ ကျန်ရစ်ခဲ့​​ပါတယ်။  

ကျန်ရစ်​​ေလ​​ေသာ မှူး​​မတ်များ​​က ြမို့​​​ေတာ်ကို စု​​ေပါင်း​​အုပ်ချုပ်ခဲ့​​ြကြပီး​​ မြကာမီမှာပင် မင်း​​မရှိ​​ေတာ့​​သည့်​​ ြမို့​​သစ်ြမို့​​​ေတာ်ကို စွန့်​​ခွာကာ အုပ်ချုပ်​​ေရး​​ဌာနကို မန်​​ေမာ်အရပ်သို့​​ ​​ေြပာင်း​​​ေရွ့​​ြကြပန်​​ေတာ့​​ရာ ထိုအချိန်မှ စကာ စမ္ပာနဂိုရ်မင်း​​ဆက် ြပတ်သွား​​ြပီး​​ မှူး​​မတ်များ​​ကသာ အုပ်ချုပ်လာခဲ့​​ြကရာ မန်​​ေမာ်မှသည် ကာလ​​ေရွ့​​​ေလျာလာ​​ေသာအခါ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ဟူ၍ ​​ေခါ်တွင်လာခဲ့​​ြခင်း​​ ြဖစ်ပါတယ်။ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ သမိုင်း​​မှတ်တမ်း​​များ​​အရ မင်း​​ဆက်ြပတ်ြပီး​​​ေနာက်ပိုင်း​​မှာ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ကို ​​ေစာ်ဘွား​​များ​​က အဆက်ဆက် အုပ်ချုပ်ခဲ့​​​ေြကာင်း​​ သိရပါတယ်။ ပုဂံြပည်ကို အ​​ေနာ်ရထာမင်း​​ အုပ်စိုး​​စဉ်က ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ကို အုပ်စိုး​​ခဲ့​​​ေသာ် ​​ေစာ်ဘွား​​မှာ သိုလျင်ဘွား​​ြဖစ်ြပီး​​ ကျန်စစ်သား​​လက်ထက်မှာ သိုစွန်​​ေစာ်ဘွား​​၊​ အ​​ေလာင်း​​စည်သူမင်း​​ လက်ထက်မှာ သိုတူ​​ေစာ်ဘွား​​၊​ နရပတိစည်သူလက်ထက်မှာ သိုခွန်​​ေစာ်ဘွား​​ စသြဖင့်​​ ​​ေစာ်ဘွား​​အစဉ်အဆက် စာရင်း​​များ​​ကို မှတ်တမ်း​​မှတ်ရာများ​​ြဖင့်​​ ​​ေတွ့​​ရှိရပါတယ်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၃ဂဂခုနှစ် (ြမန်မာသက္ကရာဇ် ၇၅၀) ထိ ​​ေစာ်ဘွား​​ ၂၃ဆက်ထိ မှတ်တမ်း​​တင်ထား​​တာကို ​​ေတွ့​​ရတယ်လို့​​ သိရပါတယ်။ ကုန်း​​​ေဘာင်​​ေခတ် အ​​ေလာင်း​​မင်း​​တရား​​ လက်ထက်မှ စကာ ( ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၇၅၂ မှ ၁၈၈၅) သီ​​ေပါမင်း​​ထိ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့​​ြက​​ေသာ ြမို့​​ဝန်နဲ့​​ ​​ေစာ်ဘွား​​များ​​မှာ ၃၁ဦး​​ စာရင်း​​မှတ်တမ်း​​ ရှိပါတယ်။

နီး​​ကပ်စွာ တည်ရှိ​​ေနတဲ့​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီနဲ့​​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ​​ေတာ် (အ​​ေရှ့​​က ဘုရား​​က အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်ြဖစ်ြပီး​​ အ​​ေနာက်က ဘုရား​​မှာ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီြဖစ်ပါတယ်)

ဘိုး​​​ေတာ်ဗဒံုမင်း​​ လက်ထက် (၁၈၁ဂခုနှစ်) မှာ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီတည်ထား​​ရာ တာပိန်ြမစ်ကမ်း​​ဦး​​ကို ​​ေရတိုက်စား​​ခံရသြဖင့်​​ ​​ေစတီြပိုပျက်ကျမည်စိုး​​​ေသာ​​ေြကာင့်​​ တာပိန်ြမစ်ကမ်း​​နဖူး​​မှ ြမစ်နဲ့​​ အနည်း​​ငယ် လှမ်း​​​ေသာ ယခု အိုက်​​ေခါ​​ေတာ် ​​ေစတီအနီး​​ကို ​​ေြပာင်း​​​ေရွ့​​တည်ထား​​ခဲ့​​ြကတယ်လို့​​ ဖတ်ရပါတယ်။ မင်း​​တုန်း​​မင်း​​ တရား​​ြကီလက်ထက်မှာလည်း​​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ​​ေတာ်ကို ငံုကာ ြပန်လည် ြပုြပင် တည်ထား​​​ေတာ်မူကာ ထီး​​​ေတာ်ဒါယကာအြဖစ်လည်း​​ ခံယူ​​ေတာ်မူခဲ့​​ပါတယ်။ ၁၈၇၅ခု ​​ေြမငလျင်နဲ့​​ ၁၉၃၁ ​​ေြမငလျင်တို့​​​ေြကာင့်​​ စိန်ဖူး​​​ေတာ်နဲ့​​ ထီး​​​ေတာ်ြပိုကျပျက်စီး​​ရာမှာလည်း​​ ြပန်လည် ြပုြပင်လှူဒါန်း​​ခဲ့​​ြကြပန်ပါတယ်။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ြဖစ်လာချိန်မှာ ဗံုး​​ဒဏ်ကို ဆိုး​​ဆိုး​​ဝါး​​ဝါး​​ခံရတဲ့​​ ​​ေစတီ​​ေတာ်ကို တစ်ဖန် ြပင်ဆင်ြကရြပန်ပါတယ်။ ယခုအချိန်မှာ​​ေတာ့​​ ​​ေရွှကျီး​​နား​​ ​​ေစတီြကီး​​ကို ​​ေရွှ​​ေရာင်ဝင်း​​ဝါစွာြဖင့်​​ ြကည်ညိုသပ္ပါယ်စွာ ဖူး​​​ေတွ့​​ရမှာြဖစ်ြပီး​​ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း​​ တ​​ေပါင်း​​လြပည့်​​​ေန့​​မှ စကာ ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီ ဘုရား​​ပွဲ​​ေတာ်ကို စည်ကား​​သိုက်ြမိုက်စွာ ကျင်း​​ပြကတာကို ​​ေတွ့​​ရမှာြဖစ်ပါတယ်။

ဒါက​​ေတာ့​​ ကျွန်မ စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ် အထ္ထုပ္ပတ္တိ​​ေတွ ရှိခဲ့​​​ေသာ ကျွန်မဖတ်ခဲ့​​ရတဲ့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​နဲ့​​ သမိုင်း​​ဝင် ​​ေရွှကျီး​​နား​​​ေစတီတို့​​ရဲ့​​ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​ြဖစ်ပါတယ်။ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ဆက်ကို စတင်တဲ့​​ ဘုရင်စ​​ေမ္ပယျမင်း​​ဟာ စမ္ပာနဂိုရ်ြမို့​​ကို စတင်တည်​​ေထာင်ခဲ့​​တာြဖစ်တဲ့​​ အ​​ေထာက်အထား​​အြဖစ်လည်း​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​မှာ စမ္ပာနဲ့​​ နဂိုရ်အရပ်တို့​​ဟာ ယခုချိန်ထိတိုင် ရှိ​​ေနပါ​​ေသး​​တယ်။ သို့​​​ေသာ် ကာလ​​ေရွ့​​​ေလျာလာြပီြဖစ်လို့​​ စမ္ပာအမည်မှ စံပါအြဖစ်လည်း​​​ေကာင်း​​၊​ နဂိုရ်အမည်မှ ​​ေနာင်ခိုစ​​ေသာ အမည်နာမများ​​နှင့်​​ ရပ်ကွပ်အြဖစ် ​​ေြပာင်း​​လဲ ကျန်ရှိ​​ေနခဲ့​​ပါတယ်။ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​ သိပ်ရှည်လွန်း​​ရင် စာဖတ်သူ​​ေတွ ပျင်း​​မှာစိုး​​တာ​​ေြကာင့်​​အ​​ေတာ်များ​​များ​​ကို အကျဉ်း​​ချုပ်ကာ ​​ေရး​​လိုက်ရတာြဖစ်​​ေပမဲ့​​ အကျဉ်း​​ချုပ်ထား​​တာ​​ေတာင် အ​​ေတာ်​​ေလး​​ ရှည်လျား​​​ေနြပီြဖစ်ပါတယ်။ အ​​ေထာက်အထား​​ မြပည့်​​စံုြခင်း​​၊​ သမိုင်း​​အချက်အလက်များ​​ လွဲ​​ေချာ်ြခင်း​​တို့​​ ရှိခဲ့​​ပါက ကျွန်မရဲ့​​ လိုအပ်ချက်၊​ သမိုင်း​​ဆိုင်ရာ ဗဟုသုတ အား​​နည်း​​ြခင်း​​တို့​​​ေြကာင့်​​သာ ြဖစ်တဲ့​​အတွက် အမှား​​ပါရှိပါက သီး​​ခံ​​ေပး​​ြကပါ​​ေနာ်။ မြကာခင်မှာ​​ေတာ့​​ ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ရဲ့​​ လက်ရှိအ​​ေနအထား​​ ရှုခင်း​​များ​​ အ​​ေြကာင်း​​ကို ဆက်ပါဦး​​မယ်ရှင်။

အား​​လံုး​​ကို ​​ေကျး​​ဇူး​​တင်ြခင်း​​များ​​စွာြဖင့်​​

ကိုး​​ကား​​ ။   ။​​ေရွှကျီး​​နား​​မဟာ​​ေစတီနှင့်​​ အိုက်​​ေခါ​​ေတာ်​​ေစတီ​​ေတာ်ြမတ် သမိုင်း​​

               ဗန်း​​​ေမာ်ြမို့​​ အထ္ထုပ္ပတ္တိ