ေသွးေချာင်းစီးတဲ့ြမစ်
ေသွးေချာင်းစီးေနတဲ့ ြမစ်ကို ေတွ့ရှိတဲ့ေနရာက Bonney ေရကန်ထဲကိုစီးဝင်တဲ့ Taylor ေရခဲြမစ်ရဲ့ အစွန်း အက်ကွဲေြကာင်းကေန စီးကျေနတာ ြဖစ်ပါတယ်။ အဲဒီေနရာတစ်ခုလံုးဟာ ေရခဲေတွ ဖံုးလွှမ်းထားြပီး သက်ရှိလူသားများလည်း အေြခချ ေနထိုင်ြခင်း မရှိတဲ့ အန္တာတိက ေရခဲြပင်အရပ် ြဖစ်ပါတယ်။ ဘူမိေဗဒပညာရှင်ေတွဟာ ၁၉၁၁ခုနှစ်မှာ ၎င်း ေသွးြမစ်ကို စတင်ေတွ့ရှိခဲ့တာ ြဖစ်ြပီး စစချင်းမှာေတာ့ Algae ေတွေြကာင့် စီးကျလာတဲ့ ြမစ်ေရဟာ နီရဲေနတယ်လို့ ထင်ခဲ့ြကပါတယ်။ သို့ေသာ်လည်း ထပ်မံ ေလ့လာေတွ့ရှိချက်များအရ ရဲရဲနီေနတဲ့ ေသွးေရာင်လို အရည်များဟာ သံေအာက်ဆိုဒ် ဓာတ်ေပါင်းများပါဝင်တဲ့ ေရေတွြဖစ်ြပီး ေရခဲြပင်ေအာက် ေပ ၁၃၀၀ အနက်က ထွက်ေပါ်လာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီေဒသမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သန်းေပါင်း ၁.၅ မှ ၄သန်းခန့် ေလာက်ကတည်းက ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာေအာက် ေရာက်ခဲ့စဉ်က အချို့ေသာ ပင်လယ်ေရငံေတွဟာ ေရအိုင်အြဖစ် ကျန်ရှိခဲ့ြပီး နှစ်သန်းများစွာ ြကာတဲ့အခါ ေရခဲြပင်ေတွရဲ့ ေအာက်ေြခမှာ ပိတ်မိေနခဲ့ြကပါတယ်။ ၎င်း ပိတ်ေလှာင်ခံေနရတဲ့ ေရငံထဲမှာ သက်ရှင်ေနထိုင် ကျက်စားတဲ့ သက်ရှိ ဇီဝေလးေတွဟာ ေအးခဲြပီး ပိတ်ေမှာင်မွန်းြကပ်ကာ ေအာက်ဆီဂျင်ရယ်လို့ မရှိသေလာက် နည်းပါးကာ အသက်ရှင်သန်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ အေြခအေနမှာဘဲ ဆာလ်ဖာနဲ့ သံဓာတ်ေတွ ြကားမှာ အသက်ရှင်ေအာင် ြကိုးစားေနထိုင်ခဲ့ြကဟန် တူပါတယ်။ အဲဒီ သက်ရှိဇီဝေလးနဲ့ အလွန်ေပါြကွယ်ဝတဲ့ သံဓာတ်ေတွေြကာင့် ေရခဲြပင်ေအာက်ကေန ထွက်လာတဲ့ ေရဟာ အနီေရာင်အြဖစ် ေြပာင်းလဲသွားတာ ြဖစ်တယ်လို့ ပညာရှင်များက သံုးသပ်ြကပါတယ်။
ဒီေသွးြမစ်ြကီးကို ေတွ့ရတာေြကာင့်ဘဲ ပညာရှင်ေတွ ထပ်မံ စဉ်းစားြကတာက အသက်ရှင်သန်ဖို့ အလွန်ဆိုးဝါး ခက်ခဲလွန်းတဲ့ အစွန်းေရာက် အေြခအေနမျိုးမှာေတာင် သက်ရှိေလးေတွဟာ ရှင်သန်နိုင်တယ်ဆိုခဲ့ရင် ေအးခဲမဲေမှာင်ေနတဲ့ အြခားြဂိုလ်ေတွမှာလည်း သက်ရှိေတွ ရှိေကာင်းရှိနိုင်တယ်လို့ ဆိုြကြပန်ပါတယ်။ ဘယ်သို့ပင် ဆိုေစ အန္တာတိကတိုက်ရဲ့ ေရခဲေသာအရပ် ေရခဲြမစ်ေအာက်ေြခကေန ထွက်ေပါ်ေနတဲ့ ေသွးေချာင်းစီး ြမစ်ြကီးကေတာ့ ြမင်ေတွ့ချက်အရေရာ သိပ္ပံပညာအရလည်း ထူးဆန်းအံ့ဩဖွယ်တစ်ခု ြဖစ်ေနခဲ့တာ ေသချာပါတယ်။
ဒီေသွးြမစ်ြကီးအေြကာင်း ဖတ်မိေတာ့မှ ကျွန်မတို့ကချင်ြပည်နယ်မှာ ေကျာက်ေတာင်နံရံအချို့ကေန အဲဒီလို နီရဲြပီး ေစးပျစ်ပျစ်အရည်များ စီးကျေနတတ်တာ ေတွ့ခဲ့ရဖူးတာကို သတိရမိပါေသးတယ်။ အဲဒီ ေစးပျစ်ေနတဲ့ အရည်ဟာ ေကျာက်ေတာင်ြကားထဲကေန စီးကျလာတာမို့ ေကျာက်ေသွးလို့ ေခါ်ြကြပီး နီညိုေရာင် အခဲေလးအြဖစ် ေရာင်းချတာကို ေတွ့ရပါတယ်။ အြခားေသာ ြပည်နယ်အချို့ရဲ့ ေကျာက်ေတာင်များမှာလည်း ၎င်း ေကျာက်ေသွးကို ေတွ့ရှိရတတ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
၎င်း ေကျာက်ေသွးရဲ့ ထူးြခားချက်မှာ ေသွးကဲ့သို့ အညှီနံ့ ရှိပါတယ်။ ေကျာက်ေသွးအခဲကို ေရခွက်ထဲ စိမ်လိုက်ပါက ေရခွက်ထဲရှိ ေရမှာ ေသွးေရာင်ကဲ့သို့ နီရဲသွားတတ်ပါတယ်။ ေကျာက်ေသွးကို ေဆးဘက်ဝင်သည်ဟု ဆိုကာ အားေဆးအြဖစ် လည်းေကာင်း၊ တိုင်းရင်းေဆးများတွင် ေသာ်လည်းေကာင်း ထည့်သွင်း ေဖာ်စပ်ြကပါတယ်။ ေကျာက်ေသွးခဲပံုေတာ့ မရှိလို့ မေဖာ်ြပနိုင်တာ ခွင့်လွှတ်ပါ။ ဒါေြကာင့် အေပါ်က ေရခဲြမစ်ေအာက်ေြခက ထွက်ေပါ်လာတဲ့ ေသွးြမစ်ဟာ ေကျာက်ေသွးနဲ့ သေဘာတရား သဘာဝချင်းများ တူေနမလားလို့ သတိတရနဲ့ စဉ်းစားမိတာ ြဖစ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ခါမှာေတာ့ ေလာကြကီးရဲ့သဘာဝတရားဟာ ထူးဆန်းမှုေတွနဲ့ ြပည့်နှက်ေနတတ်ပါတယ်။
၎င်း ေကျာက်ေသွးရဲ့ ထူးြခားချက်မှာ ေသွးကဲ့သို့ အညှီနံ့ ရှိပါတယ်။ ေကျာက်ေသွးအခဲကို ေရခွက်ထဲ စိမ်လိုက်ပါက ေရခွက်ထဲရှိ ေရမှာ ေသွးေရာင်ကဲ့သို့ နီရဲသွားတတ်ပါတယ်။ ေကျာက်ေသွးကို ေဆးဘက်ဝင်သည်ဟု ဆိုကာ အားေဆးအြဖစ် လည်းေကာင်း၊ တိုင်းရင်းေဆးများတွင် ေသာ်လည်းေကာင်း ထည့်သွင်း ေဖာ်စပ်ြကပါတယ်။ ေကျာက်ေသွးခဲပံုေတာ့ မရှိလို့ မေဖာ်ြပနိုင်တာ ခွင့်လွှတ်ပါ။ ဒါေြကာင့် အေပါ်က ေရခဲြမစ်ေအာက်ေြခက ထွက်ေပါ်လာတဲ့ ေသွးြမစ်ဟာ ေကျာက်ေသွးနဲ့ သေဘာတရား သဘာဝချင်းများ တူေနမလားလို့ သတိတရနဲ့ စဉ်းစားမိတာ ြဖစ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ခါမှာေတာ့ ေလာကြကီးရဲ့သဘာဝတရားဟာ ထူးဆန်းမှုေတွနဲ့ ြပည့်နှက်ေနတတ်ပါတယ်။
~~~~~~~~~~~~~~~@@@~~~~~~~~~~~~~~~~
စူးစမ်းေလ့လာမှုသည် အဆံုးမရှိေသာ ြမစ်တစ်စင်းနှင့် တူသည်။
Ref: Antarctica’s “Blood Falls” ( discovermagazine.com )
27 comments:
ထူးေထွသည့်အံ့ရာေသာ်...ေြကာက်စရာြကီး..အီး
ရှာလဲရှာတတ်ပ..မမေချာရယ်..ေပါက်တတ်ကရှာ.
အဲြမစ်ကိုသွားမယ်ဆိုေခါ်ဦးေနာ်..
ေသွးေချာင်းစီးတဲ့ ြမစ်အေြကာင်းလာဖတ်တယ်
ရွံစရာြကီးရယ်ေနာ်
ဖွဘွတ်ကေန ေတွ့လို့ လာဖတ်တာ စိတ်ဝင်စားစရာပဲေနာ်
ဒါနဲ့ ေခါင်းကို လိမ်းဖို့ ဗာနီဂါပါဆိုေန မချစ်လဲ ေမးထားေသးတယ်ေနာ် ေြဖေပးအူး
ေအာ...တိုင်းရင်းေဆးဘူးေတွမှာ ေရးေရးထားတဲ့ ေကျာက်ေသွးဆိုတာ အခုေတာ့ ကျွန်မသိဘီ။
အနီေရာင် ေရေတွ စီးေနတာ မိုက်တယ်း) အစ်မေချာ ရှာေဖွ တင်ြပသည်ေပါ့ေနာ်း)
ြမစ်က ေြကာက်စရာြကီး
အဆန်းြကီးေနာ်၊
သံဓါတ်များတဲ့ေရေတာ့ ေတွ့ဖူးတယ်၊ ရွာက ေရေပါ့ :D
“စူးစမ်းေလ့လာမှုသည် အဆံုးမရှိေသာ ြမစ်တစ်စင်းနဲ့ တူသည်” မှတ်ချက်ေလးြကိုက်တယ်
ချစ်တဲ့
ြမင်ရတာ ေြကာက်စရာြကီး .. :-|
တူတူပဲ...။ ကျွန်ေတာ်လည်း ေကျာက်ေသွး ကို သတိရသွားတယ် :P
စိတ်ဝင်စားစရာပဲေနာ်... ဒီကမ္ဘာေြမြပင်ြကီးမှာ လူေတွမေတွ့ရှိေသးတဲ့ အံဩဖွယ်ရာေတွ ဒုနဲ့ေဒး ရှိေနဦးမှာပါ.....
ခင်မင်လျက်
ေနဝဿန်
Blood fall? It amazing and I wish I could visit there!!! Thank you Chaw for sharing!
ပထမေတာ့ ေခါင်းစဉ်ြမင်ြပီး မဖတ်ရဲဘူး။
ေနာက်ေတာ့ ေချာတင်ထားတာဆိုေတာ့
စိတ်ဝင်စားစရာ ေသချာေပါက်ရှိတာပဲေလ လို့အားတင်းြပီး လာဖတ်တယ်။
ဟင်း...။
ဖတ်ြပီးမှ နည်းနည်း ဘဝင်ကျသွားတယ်။
ခင်မင်စွာြဖင့်
ထူးထူးဆန်းဆန်းေလးေတွကို သိခွင့်ဖတ်ခွင့်ရတဲ့အတွက် မမေချာကို ေကျးဇူးအများြကီး တင်ပါတယ်။
ရတနာ
အား
ေြကာက်စရာြကီး သွားဖူးချင်တယ်။
နည်းနည်းေြကာက်တယ်မ
ဒါေပမဲ့ဆန်းလိုက်တာေနာ်
ေတာ်ေတာ်ထူးဆန်းတာပဲမေချာေရ
ေသွးညှီနံ့ရတယ်ဆိုေတာ့ နဲနဲေတာ့ြကက်သီးထသွားတယ်းD
သိပ်စိတ်ဝင်စားဘို့ေကာင်းတယ်ေနာ်။
အိုင်အိုရာ
ေသွးအစစ်မဟုတ်ေပမယ့်..
ြကည့်ရတာ ေြကာက်စရာြကီးေနာ်...
ထူး၂ဆန်း၂ေနာ် အမ..
အြဖူေရာင် ေရခဲြပင်မှာ အနီေရာင် ေသွးြမစ်ရဲ့ contrast က လှတယ်၊ ြမစ်အေြကာင်းပို့စ်ကို စူးစမ်းေလ့ လာမှု ြမစ်နဲ့ ပိတ်လိုက်တာေလးလည်း လှတယ်...။
သဘာဝ တရားြကီး မှာ လျှို့ဝှက် ချက်ေတွနဲ့ စိတ်ဝင် စားစရာ ေတွချည်းပါလား ေနာ်။
"စူးစမ်းေလ့လာမှုသည် အဆံုးမရှိေသာ ြမစ်တစ်စင်းနှင့် တူသည်။"
ဆိုတဲ့မှတ်ချက် ကို အရမ်းသေဘာကျမိပါတယ်။
မမေချာကေတာ့တကယ်ရှာေဖွတတ်တယ် အံ့ဩစရာဘဲေနာ် မမေချာေြပာတဲ့ေကျာက်ေသွးဆိုတာြမစ်ြကီးနားရထားေပါ်
မှာေြကာ်ြငာတာေတွ့ဘူးတယ်အဲဒါေြပာတာလားဟင်
ေတာ်ေတာ်အားရှိတယ်လိုေြပာတာဘဲ့ေြကာ်ြငာတဲ့သူက
စူးစမ်းေလ့လာမှုသည် အဆံုးမရှိေသာ ြမစ်တစ်စင်းနှင့် တူသည်။
အမှန်ဆံုးပါပဲ
အင်း..
ဟုတ်တယ်ဗျာ..။
ရှာေဖွလျှင်ေတွ့ရှိ ကဏ္ဏ ေလးပါပဲ။
ေကျာက်ေသွးကေတာ့ ယေန့ထိတိုင်
မေတွ့ဘူးေသးပါ။
So Good post .......
ဗဟုသုတရတယ်။
ေကျာက်ေသွးက ေဆးေဖာ်တဲ့ေနရာမှာ သံုးတာေတာ့ ြကားဘူးတယ်။ ဘယ်လို အသံုးဝင်သလဲေတာ့ မသိဘူး။
မေချာေရ...
အဲဒီေရေလး ေသာက်ြကည့်ရင် ဘယ်လို အရသာ ရှိမလဲ မသိဘူးေနာ်။ ေကျာက်ေသွးလို အသံုးဝင်မလားမသိဘူး။ ဘာမှ အသံုးမဝင်ရင်ေတာ့ အဲဒီ ြမစ်ေရနဲ့ ေရချိုးရင် ယားနာ ေပွး ဝဲ ေတွေတာ့ ေပျာက်ကင်းေလာက်ပါတယ်။
ခင်မင်လျက်
ကိုကိုေမာင်(ပန်းရနံ့)
ညီမ ေချာေရ
ကိုကိုေမာင်ကေတာ့ ေရာဂါေတွ ေပါ်လာြပီ
စိတ်ဝင်စားစရာ အနီေရာင် ြမစ်ေရေတွ ြကည့်ချင်တယ်
ေပျာ်ရွှင်စရာ ခရီးေလး ြဖစ်ပါေစလို့ ဆုေတာင်းေပးမယ် ညီမေရ
ခင်မင်စွာြဖင့်
ေရွှစင်ဦး
Post a Comment