ငယ်​​ေသာ်ြငား​​လည်း​​

ပင်လံုး​​ကျွတ် ညွှတ်​​ေဝစွာ ပွင့်​​​ေန​​ေသာ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်များ​​

လူ​​ေတွရဲ့​​ ြပုြပင်ဖန်တီး​​မှုနဲ့​​ သိပ်ကို စိတ်ဝင်စား​​စရာ ချစ်စရာြဖစ်လာတဲ့​​ သက်ြကီး​​ပု အပင်ငယ် က​​ေလး​​များ​​ကို လူတိုင်း​​ ​​ေတွ့​​ဖူး​​ြကပါလိမ်မယ်​​ေနာ်.. အဲဒီအပင်ပု​​ေလး​​​ေတွကို ဘွန်ဇိုင်း​​လို့​​ ​​ေခါ်ြကပါတယ်.. တစ်ချို့​​​ေသာ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်များ​​မှာ အပွင့်​​မပွင့်​​​ေသာ အရွက်ချည်း​​ သက်သက် ရှိ​​ေသာ အပင် အမျိုး​​အစား​​များ​​ ြဖစ်ြပီး​​ အချို့​​မှာ ပန်း​​ပွင့်​​​ေလး​​များ​​ ပွင့်​​​ေသာ အပင်အမျိုး​​အစား​​ကို ြပုြပင်ဖန်တီး​​ထား​​​ေသာ​​ေြကာင့်​​ အပင် ငယ်ငယ် ​​ေသး​​​ေသး​​ ပုပု​​ေလး​​များ​​က တစ်ပင်လံုး​​ ခက်ြဖာလှပစွာ ပွင့်​​​ေဝ​​ေနတာဟာ ြကည့်​​လို့​​ ​​ေကာင်း​​လွန်း​​လှသလို စိတ်ဝင်စား​​ဖို့​​လည်း​​ ​​ေကာင်း​​လှပါတယ်.. သို့​​​ေသာ် ဘွန်ဇိုင်း​​ဆိုတဲ့​​ စကား​​လံုး​​​ေလး​​ရဲ့​​ အဓိပ္ပါယ်အမှန်ကို ​​ေသချာဂဃ သိသူ နည်း​​ပါး​​ပါလိမ့်​​မယ်.. ဒီ​​ေဆာင်း​​ပါး​​​ေလး​​မှာ ဘွန်ဇိုင်း​​ရဲ့​​ အဓိပ္ပါယ်​​ေလး​​နဲ့​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင် အ​​ေြကာင်း​​​ေလး​​ကို သိသ​​ေလာက်​​ေလး​​ မျှ​​ေဝ​​ေပး​​ချင်ပါတယ်..

အပွင့်​​ မ​​ေဝ​​ေသာ်လည်း​​ စိမ်း​​လန်း​​ခက်ြဖာတဲ့​​ ဘွန်ဇိုင်း​​များ​​

Bonsai လို့​​ ​​ေခါ်တဲ့​​ စကား​​ရပ်ဟာ Bon လင်ဗန်း​​ Sai စိုက်ပျိုး​​ြခင်း​​ ဆိုတဲ့​​ စကား​​ ၂လံုး​​ကို ​​ေပါင်း​​စပ်ထား​​ြခင်း​​ ြဖစ်​​ေြကာင်း​​ မှတ်သား​​ရပါတယ်.. ဒါ​​ေြကာင့်​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ ဆိုသည်မှာ လင်ဗန်း​​ထဲတွင် စိုက်ပျိုး​​ထား​​​ေသာ အပင်လို့​​ အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်​​ဆိုြကပါတယ်.. ဟုတ်လဲဟုတ်ပါတယ်.. ဘွန်ဇိုင်း​​ကို စိုက်ပျိုး​​တဲ့​​ အိုး​​က​​ေလး​​​ေတွဟာ အလွန်မှ ​​ေဇာက်အနက် တိမ်​​ေသာ လင်ဗန်း​​သာသာ အိုး​​က​​ေလး​​​ေတွထဲမှာသာ စိုက်ပျိုး​​ြကတာ များ​​ပါတယ်… ဘွန်ဇိုင်း​​များ​​ကို လွန်ခဲ့​​တဲ့​​ နှစ်​​ေပါင်း​​ ၁၀၀၀ ​​ေကျာ်ခန့်​​ကတည်း​​က တရုတ်ြပည်မှာ စတင်စိုက်ပျိုး​​ခဲ့​​​ေြကာင်း​​ အ​​ေထာက်အထား​​များ​​ကို ​​ေတွ့​​ရှိရပါတယ်.. ဒါ​​ေြကာင့်​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်အစ တရုတ်ြပည်က လို့​​ ​​ေကာက်ချက် ချလို့​​ရပါတယ်.. ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်ဟာ ြငိမ်း​​ချမ်း​​ြခင်း​​၊​ြမင့်​​ြမတ်ြခင်း​​၊​ ​​ေကာင်း​​မွန်ြခင်း​​ စသည်တို့​​ကို အဓိပ္ပါယ်​​ေဆာင် ကိုယ်စား​​ြပုတယ်လို့​​ဆိုပါတယ်။

ဖူး​​ပွင့်​​​ေဝစီ

ထို့​​​ေနာက်​​ေတာ့​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ယဉ်​​ေကျး​​မှုကို ဇင်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုန်း​​​ေတာ်ြကီး​​တစ်ပါး​​က ကမာကူရ​​ေခတ်တွင် တရုတ်ြပည်မှ တစ်ဆင့်​​ ဂျပန်ြပည်သို့​​ စတင် ယူ​​ေဆာင်လာ​​ေြကာင်း​​ သိမှတ်ရပါတယ်.. ထိုမှ ဘွန်ဇိုင်း​​ စိုက်ပျိုး​​ြခင်း​​ အတတ်ပညာဟာ ဂျပန်လူမျိုး​​များ​​ ြကား​​မှာ အနုပညာရပ် အသစ်အဆန်း​​အြဖစ် အလွန် ထင်ရှား​​လာြပီး​​ မြကာခင်တွင် အာရှနိုင်ငံ အနှံ့​​အြပား​​ကို ပျံ့​​နှံ့​​​ေရာက်ရှိသွား​​ပါ​​ေတာ့​​တယ်..။ အ​​ေစာပိုင်း​​မှာ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ဘုန်း​​ြကီး​​များ​​နှင့်​​ ဘုန်း​​ြကီး​​​ေကျာင်း​​များ​​ တွင်သာ စိုက်ပျိုး​​ြက​​ေသာ်လည်း​​ ​​ေနာက်ပိုင်း​​တွင် ဂျပန် လူမျိုး​​ အနည်း​​ငယ်တို့​​ဟာ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်ကို စီး​​ပွား​​ဥစ္စာ တိုး​​ပွား​​​ေစြခင်း​​ အလို့​​ငှာ စိုက်ပျိုး​​လာြကပါတယ်.. ၁၄ရာစုနှစ် ​​ေရာက်လာ​​ေသာအခါတွင်​​ေတာ့​​ နိုင်ငံနှင့်​​အဝှမ်း​​ ကျယ်ကျယ် ြပန့်​​ြပန့်​​ စိုက်ပျိုး​​လာြကတဲ့​​အြပင် ဘွန်ဇိုင်း​​ကို အလွန်အဆင့်​​အတန်း​​ြမင့်​​​ေသာ အနုပညာ ဖန်တီး​​မှု တစ်ရပ်အြဖစ် လူတိုင်း​​က လက်ခံလာြကပါတယ်။

တင့်​​လှ​​ေပဟန်

၁၉ရာစုနှစ် ​​ေရာက်လာ​​ေသာအခါတွင် ဂျပန်လူမျိုး​​တို့​​ဟာ နှစ်​​ေပါင်း​​ ၂၃ဝနီး​​ပါး​​ ြပည်တွင်း​​တွင်သာ သီး​​ြခား​​ စိုက်ပျိုး​​ခဲ့​​​ေသာ ဘွန်ဇိုင်း​​နည်း​​ပညာကို ကမ္ဘာသို့​​ ဖွင့်​​ဟ ​​ေြကာ်ြငာခဲ့​​ြကပါတယ်။ ကမ္ဘာလှည့်​​ ခရီး​​သည်များ​​ ဂျပန်နိုင်ငံအတွင်း​​သို့​​ ​​ေရာက်ရှိလာ​​ေသာအခါ ဂျပန်နိုင်ငံ အနှံ့​​အြပား​​မှ ဥယျာဉ်များ​​သို့​​ သွား​​​ေရာက် လည်ပတ် ြကချိန်တွင်​​ေတာ့​​ အိုး​​များ​​နှင့်​​ စိုက်ပျိုး​​ထား​​​ေသာ ပံုမှန်မဟုတ်သည့်​​ သက်ြကီး​​ပုပင် ဘွန်ဇိုင်း​​ပင် အမျိုး​​မျိုး​​ကို အထူး​​စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ်၊​ အံ့​​ဩဖွယ်​​ေကာင်း​​​ေလာက်​​ေအာင် ​​ေလ့​​လာ ​​ေတွ့​​ရှိြကပါ​​ေတာ့​​တယ်..

စိတ်ြကည်နူး​​ဖွယ်ရာ လှပတဲ့​​ဘွန်ဇိုင်း​​

ကမ္ဘာလှည့်​​ ခရီး​​သည်များ​​မှ တစ်ဆင့်​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်တို့​​အ​​ေြကာင်း​​ ကမ္ဘာအနှံ့​​အြပား​​သို့​​ ​​ေတာမီး​​ပမာ ပျံ့​​နှံ့​​​ေရာက်ရှိသွား​​ြပီး​​ အချိန်တို အတွင်း​​မှာပင် ဘွန်ဇိုင်း​​ြပပွဲများ​​ကို ကမ္ဘာ့​​နိုင်ငံ အသီး​​သီး​​ြဖစ်​​ေသာ ဗီယက်နမ်၊​ ပဲရစ်၊​ လန်ဒန်တို့​​တွင် ကျင်း​​ပလာြကပါ​​ေတာ့​​တယ်.. အထူး​​သြဖင့်​​ ြပင်သစ်ြပည်ပဲရစ်တွင် ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် ြပုလုပ်​​ေသာ ဘွန်ဇိုင်း​​ြပပွဲမှ စတင်၍ ဘွန်ဇိုင်း​​ကို ကမ္ဘာက  စိတ်ဝင်တစား​​ လူသိများ​​ထင်ရှား​​သွား​​ပါတယ်.. ထို့​​​ေြကာင့်​​ ဘွန်ဇိုင်း​​စိုက်ပျိုး​​ြခင်း​​ကို တရုတ်ြပည်မှ အစြပုခဲ့​​​ေသာ်လည်း​​ ဘွန်ဇိုင်း​​အ​​ေြကာင်း​​ ကမ္ဘာက သိလာ​​ေအာင် စွမ်း​​​ေဆာင်ခဲ့​​သူများ​​က​​ေတာ့​​ ဂျပန်လူမျိုး​​များ​​ ြဖစ်ြကပါတယ်..

ခရမ်း​​ြပာ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်

ယခု​​ေခတ်တွင် ဘွန်ဇိုင်း​​ကို ​​ေနရာအနှံ့​​အြပား​​တွင် အလွယ်တကူ ြမင်​​ေတွ့​​လာြကရြပီ ြဖစ်ပါတယ်. သာမာန် စတိုး​​ဆိုင်​​ေလး​​ တစ်ခုတွင်ပင် အိုး​​က​​ေလး​​နှင့်​​ စိုက်ပျိုး​​ထား​​​ေသာ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်ကို အလွယ်တကူ ြမင်​​ေတွ့​​နိုင်ြကပါြပီ။ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင် တစ်ပင် ြဖစ်​​ေြမာက်လာဖို့​​အတွက် နည်း​​စနစ်များ​​ လိုအပ်သလို စိတ်ရှည်ဖို့​​၊​ ဂရုတစိုက်ရှိဖို့​​လဲ လိုအပ်ပါတယ်.. တရုတ်လူမျိုး​​များ​​နဲ့​​ ဂျပန်လူမျိုး​​တို့​​ဟာ သစ်ပင်များ​​ကို နည်း​​ပညာမျိုး​​စံုနဲ့​​ ပံုသဏ္ဍာန်အမျိုး​​မျိုး​​ ြဖစ်လာ​​ေအာင် စိုက်ပျိုး​​ြကတဲ့​​ ​​ေနရာမှာ အလွန်ထူး​​ချွန်ြကပါတယ်.. သူတို့​​နိုင်ငံများ​​မှာ အိမ်တိုင်း​​၊​ ဆိုင်တိုင်း​​၊​ ​​ေနရာတိုင်း​​မှာလည်း​​ သစ်ပင်များ​​ကို အြမတ်တနိုး​​ တန်ဖိုး​​ထား​​ြပီး​​ စိုက်ပျိုး​​ြကပါတယ်..

ဘွန်ဇိုင်း​​ကို အိမ်ြပင်ပတွင် စိုက်ပျိုး​​ြက​​ေသာ်လည်း​​ အိမ်တွင်ကျင်း​​ပ​​ေသာ ဧည့်​​ခံပွဲများ​​အတွက် ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်များ​​ကို အိမ်တွင်း​​သို့​​ သယ်​​ေဆာင် ​​ေနရာချထား​​ကာ ြကွ​​ေရာက်လာြက​​ေသာ ဧည့်​​သည်များ​​ကို ဂုဏ်ယူစွာ ြပသ​​ေလ့​​ ရှိြကပါတယ်.. ၁ရရာစုနှင့်​​ ၁ဂရာစုနှစ်အတွင်း​​ ဘွန်ဇိုင်း​​စိုက်ပျိုး​​​ေသာ အိုး​​ကို ယခု​​ေခတ် အသံုး​​ြပု​​ေသာ အိုး​​ထက် အနည်း​​ငယ် ​​ေဇာက်နက်​​ေသာ အိုး​​များ​​ကို အသံုး​​ြပုခဲ့​​ြကပါတယ်..။ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်တစ်ပင် ြဖစ်ရန်အတွက် အပင်ရဲ့​​ မလိုအပ်​​ေသာ အစိတ်အပိုင်း​​များ​​ အား​​လံုး​​ကို ြဖတ်​​ေတာက်ကာ အ​​ေရး​​ြကီး​​ အစိတ်အပိုင်း​​ အနည်း​​ငယ် ကိုသာ ချန်လှပ်ထား​​ြပီး​​ နှစ်​​ေပါင်း​​များ​​စွာ ြကာလာသည့်​​တိုင် အရွယ်အစား​​ ြကီး​​ထွား​​လာြခင်း​​ မရှိ​​ေသာ်လည်း​​ သစ်ပင်တစ်ပင်၏ အဂင်္ါရပ်အား​​လံုး​​နှင့်​​ ြပည့်​​စံုကာ လှပ​​ေသး​​ငယ်​​ေသာ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင် (သက်ြကီး​​ပုပင်) ြဖစ်လာ​​ေအာင် စံနစ်တကျ ြပုြပင်ဖန်တီး​​ ထား​​ြခင်း​​ ြဖစ်ပါတယ်။

လင်ဗန်း​​က​​ေလး​​များ​​နဲ့​​ စိုက်ပျိုး​​ထား​​နဲ့​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်တို့​​ကို ြကည့်​​ရသည်မှာ ချစ်စရာ​​ေကာင်း​​သလို၊​ စိတ်ဝင်စား​​စရာလည်း​​ ​​ေကာင်း​​လှပါတယ်.. ဘွန်ဇိုင်း​​တစ်ပင် ြဖစ်​​ေြမာက်လာဖို့​​ မလွယ်ကူလှသလို ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်တစ်ပင် ြဖစ်လာ​​ေအာင် ြပုစုပျိုး​​​ေထာင်ြခင်း​​ အတတ်ပညာသည်လည်း​​ အလွန် စိတ်ဝင်စား​​ဖွယ် ​​ေကာင်း​​လှပါတယ်.. လိုအပ်​​ေသာ​​ေြမဩဇာ၊​ ​​ေန​​ေရာင်ြခည်၊​ ​​ေရ စသည်တို့​​ကို သင့်​​​ေတာ်မှန်ကန်စွာ ​​ေကျွး​​​ေမွး​​ဖို့​​ လိုအပ်သလို အခက်အလက်များ​​ကိုလည်း​​ ပိုြပီး​​ ြကီး​​ထွား​​လာြခင်း​​မရှိ​​ေအာင် ကိုင်း​​ချုပ်ရ​​ေသာ နည်း​​ပညာကို ကျွမ်း​​ကျင်ဖို့​​လည်း​​ လိုအပ်ပါတယ်.။ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်အြဖစ် ​​ေကျာက်တံုး​​​ေကျာက်​​ေဆာင်များ​​၊​ အရုပ်ငယ်များ​​ နှင့်​​ အြခား​​ အဆင်တန်ဆာများ​​ြဖင့်​​ တကယ့်​​ သစ်ပင်ြကီး​​နှင့်​​ တူ​​ေအာင် ရုပ်လံုး​​​ေဖာ်​​ေလ့​​ရှိြကပါတယ်..

ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်ြပုလုပ်ဖို့​​ ထင်း​​ရူး​​ပင် အမျိုး​​အစား​​ကို အသံုး​​ြပုြက​​ေသာ်လည်း​​ အြခား​​​ေသာ အပင်အမျိုး​​မျိုး​​ကိုလည်း​​ စိတ်ကူး​​ရှိသလို တီထွင်ြကံဆ စိုက်ပျိုး​​ြကပါတယ်.. သဘာဝအတိုင်း​​မဟုတ်ဘဲ လူတို့​​ရဲ့​​ နည်း​​ပညာနဲ့​​ ြပုလုပ်ဖန်တီး​​ထား​​တဲ့​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်က​​ေလး​​​ေတွဟာ စိုက်ပျိုး​​ ြပုြပင်သူရဲ့​​ စိတ်ကူး​​ဉာဏ် ကွန့်​​ြမူး​​ပံု​​ေပါ်မူတည်ြပီး​​ ပံုသဏ္ဍာန်အမျိုး​​မျိုး​​ ထွက်​​ေပါ်လာနိုင်ပါတယ်.. အပင်​​ေလး​​​ေတွ ​​ေကွး​​ညွှတ်ပံု၊​ ပင်​​ေြခ​​ေအာက်က ​​ေြမြပင်ကို ြမက်ခင်း​​က​​ေလး​​များ​​၊​ ​​ေရညှိပင်က​​ေလး​​များ​​၊​ ​​ေကျာက်တံုး​​​ေလး​​များ​​နဲ့​​ တန်ဆာ ဆင်ထား​​ြပီး​​ တကယ့်​​ သစ်​​ေတာြကီး​​ထဲက သစ်ပင်ြကီး​​ရဲ့​​ အသွင်သဏ္ဍာန် ြဖစ်လာ​​ေအာင် စိတ်ရှည်လက်ရှည် ြပုြပင် ဖန်တီး​​ယူြကပါတယ်.. ဒါ​​ေြကာင့်​​လဲ အပင်အရွယ်အစား​​ ​​ေသး​​ငယ်​​ေသာ်လည်း​​ လှပြပီး​​ နှစ်ြကာရှည်တဲ့​​ ဘွန်ဇိုင်း​​တစ်ပင်ရဲ့​​​ေဈး​​နှုန်း​​ဟာ မထင်မှတ်​​ေလာက်​​ေအာင် တန်ဖိုး​​ြကီး​​ြပီး​​၊​ ​​ေဈး​​နှုန်း​​ြမင့်​​မား​​​ေနတတ်ပါတယ်.. ​​ေငွ​​ေြကး​​ချမ်း​​သာသူများ​​အ​​ေနနဲ့​​ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်များ​​ကို ဂုဏ်ယူစရာ၊​ အဖိုး​​တန် အ​​ေဆာင်အ​​ေယာင်အြဖစ် ဝယ်ယူ စု​​ေဆာင်း​​တတ်ြကပါတယ်..

လက်ရာ​​ေြမာက်ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်များ​​

တစ်သက်တာ စိတ်ချမ်း​​သာချင်ရင် သစ်ပင်စိုက်ပါ ဆိုရိုး​​စကား​​နဲ့​​အညီ သစ်ပင်ဆိုသည်မှာ လူ​​ေတွရဲ့​​ စိတ်ကို ချမ်း​​​ေြမ့​​ြခင်း​​၊​ ြကည်လင်​​ေစြခင်း​​ စသည်တို့​​ကို ​​ေပး​​နိုင်တဲ့​​ အစွမ်း​​သတ္တိများ​​ ရှိ​​ေနြကပါတယ်.. ဒါ​​ေြကာင့်​​ ပံုမှန်မဟုတ်ဘဲ လူသား​​တို့​​ရဲ့​​ စိတ်ကူး​​တီထွင်မှု​​ေြကာင့်​​ ြဖစ်လာရတဲ့​​ ချစ်ခင်နှစ်သက်စရာ၊​ ြမတ်နိုး​​ တန်ဖိုး​​ထား​​ဖွယ်ရာ ဘွန်ဇိုင်း​​ပင်က​​ေလး​​များ​​ကိုလည်း​​ စာဖတ်သူများ​​ ဗဟုသုတရဖို့​​နဲ့​​ စိတ်ရွှင်လန်း​​​ေစဖို့​​ ဒီ​​ေနရာ​​ေလး​​က​​ေန ြပန်လည်မျှ​​ေဝလိုက်ပါတယ်ရှင်။

-------------------------------------------------------------------

​​ေလး​​စား​​ချစ်ခင်စွာြဖင့်​​
​​ေချာ(အစိမ်း​​​ေရာင်လွင်ြပင်)



ပံု​​ေလး​​​ေတွကို ​​ေမလ်း​​နဲ့​​ပို့​​​ေပး​​၊​ ကူညီရှာ​​ေဖွ​​ေပး​​တဲ့​​ ညီမ​​ေလး​​​ေတွကို ​​ေကျး​​ဇူး​​အထူး​​​ေနာ်..

Ref: http://www.bonsaigardener.org/

photo from http://groups.yahoo.com/group/new_fun_and_fun_only/

http://bonsaiplantsguide.com/